Peygamberlerin İsmet Sıfatının Kur’ân Yorumlarına Etkisi (Hz. Âdem Örneği)

Authors : Mustafa ŞEN

Pages : 385-416

Doi:10.30523/mutefekkir.506138

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2018-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma Peygamberlerin sıfatlarından olan ismet inancının Kur’an yorumlarını nasıl etkilediğini Hz. Âdem kıssası örneğinde incelemeyi amaçlamaktadır. Kur’an’ın yorumuna etki eden âmillerden birisi de İslam düşüncesinde yer alan ‘ismet’ sıfatıdır. Siyasi temelli olarak ortaya çıktığı anlaşılan ve daha sonra itikadi konular arasında yer alan ‘ismet’ sıfatı Şîîlere göre imamlarda ve peygamberlerde; Ehl-i sünnet ve Mu’tezile’ye göre ise sadece peygamberlerde bulunması zorunlu bir sıfattır. Kur’an’da peygamberlerin ihlaslı, seçkin, doğru ve daima Allah’a yönelen gibi üstün özelliklerine temas edilmekle birlikte onlar hakkında günah işlememe gibi bir nitelikten söz edilmemektedir; aksine bazı peygamberlerin işlemiş olduğu hatalardan bahsedilmektedir. Durum böyle olmakla birlikte peygamberlerin hata işlediğine dair âyetler, kimi müfessirler tarafından ismet kavramı çerçevesinde yorumlanmaktadır. Bu çalışmada öncelikle ismet sıfatının mahiyetiyle ilgili kelam mezheplerinin düşünceleri de dikkate alınarak giriş sadedinde kısa bir değerlendirme yapılacaktır. Daha sonra ilgili âyetlerin, ilke/itikat olarak benimsenen ismet sıfatı gölgesinde yorumlanması, Hz. Âdem örneği çerçevesinde ele alınacaktır. Bu çalışmanın amacı ismet sıfatı bağlamında ilgili âyetlere yaklaşım olduğu için, kıssaların gerçekliği, tarihselliği ve mitolojik unsurlar içerip içermediği konuları üzerinde durulmayacaktır.
Keywords : Tefsir, İsmet, Ehl i Sünnet, Mutezîle, Şîa