Kur’ân’ın Temel İlkelerinin İnşâsı Bağlamında Meâric Sûresi

Authors : Derya Güney

Pages : 547-567

Doi:10.30523/mutefekkir.1405372

View : 74 | Download : 83

Publication Date : 2023-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Kur’ân, dünya görüşünü bir süreç dâhilinde ortaya koymuştur. Bu anlamda hem mekân hem de zaman boyutuyla Mekke’de başlayan söz, Medine’de devam etmiştir. Allah tasavvuru başta olmak üzere varlığa dair tüm tasavvuru bu süreç içinde şekillendiren Kur’ân, söze temel ilkelerini inşa etmekle başlar. Bu inşa ediş, Kur’ân’ın bütününe sirayet etmiş olmakla birlikte, vahyin dünya görüşünün temel kodları Mekke’de oluşturulmuştur. Bu bağlamda, Mekkî dönemi yaşamış bir müminin, dinin ne olduğu ve insandan neler beklediğine dair bir bilinçle kuşandığını ve Medine atmosferine hazır hale geldiğini söylemek yanlış olmayacaktır. Medenî dönemde ise yeni bir vasatın farklı gündemlerinde temel ilkelerin kuşatıcı ve belirleyici atmosferine çekilmek istenmiştir. Nitekim bu atmosfer özü itibariyle Mekke ruhunu hatırlatmış ve bu ruhun hiçbir koşulda ıskalanmaması gereğine işaret etmiştir. Bu anlamda Mekkî dönem kemâle ermesi beklenen eksik bir sözün başlangıcı olmadığı gibi, Medenî dönem itikadî ve amelî anlamda en mütekâmil sözün söylendiği bir vasat olarak görülmemelidir. Aksi halde muhatabının inşasını hedefleyen Kur’ân’ın dil ve üslûbu göz ardı edilmiş olur. Çalışmada, Meâric Sûresi, Kur’ân’ın bütününe sirayet etmiş olan dünya görüşü ve başından beri değişmeyen temel ilkeleri ekseninde bir okumaya tabi tutulmuş; böylece Mekkî ve Medenî dönemler arasındaki irtibat, Kur’ân dili açısından ortaya konulmaya çalışılmıştır. Buna göre sûrede âhiret, şahsî sorumluluk, servetin paylaşımı ve iffetli yaşam gibi konular ele alınırken evlilik, zekât ve ribâ gibi Medenî dönemin meselesi olarak düşünülen hususlara dair temel yaklaşımların ortaya konulduğu tespit edilmiştir.
Keywords : Tefsir, Kurân Dili, Mekkî Medenî, Meâric Sûresi, Kurânî İlkeler