Bir Estetik Nesne Olarak Mimarlık Ürününün Ontolojisi

Authors : Tarık Emre KIRHALLI, Rıfat KOÇYİĞİT

Pages : 1051-1062

Doi:10.26835/my.972569

View : 17 | Download : 8

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, Antik dönemden günümüze ortaya konmuş estetik niteliğe sahip mimarlık kuramlarında mimarlık ürününün ontolojik olarak ne şekilde temellendirildiği araştırılmıştır. Araştırma, tarihsel süreç içerisinde estetik kuramlarda mimarlık ürünü-estetik değer ilişkisinin nasıl kurulduğunun ve kuramlar arasında bu ilişkinin nasıl değiştiğinin belirlenmesi üzerinden yürütülmüştür. Bu ilişkilerin ve değişimlerin tespiti, mimarlık ürünlerinin estetik yönden değerlendirilmesinde kullanılan çeşitli değer, kavram ve yaklaşımların nesnellik-öznellik, tümellik-tikellik, aidiyet-sahiplik ve nesne-özellik gibi belli başlı ontik ikilikler üzerinden ele alınmasıyla sağlanmıştır. Bu doğrultuda, mimarlık ürününün estetik temellendirmelerinin tarihsel süreç içerisinde öznelleştiği, mimarlık ürünü-değer ilişkisinin ise Antik dönemde sahip olduğu kesinlik ve belirliliği yitirdiği tespit edilmiştir. Kuramlarda yer alan estetik değerlerin de ontolojik olarak indirgendiği anlaşılmıştır. Bunun yanında, bu değişimin dışında kalan nesnel nitelikteki, estetik değerlerin bağımsız varlıklar olarak sunulduğu ve genelgeçerlik iddiasında sahip yakın geçmişe ait kuramlarla da karşılaşılmış, bunun anlamı yorumlanmıştır. Araştırma, bu karşıt yaklaşımlar arasında estetik değerlendirmede bir çözümleme aracı olarak bağlamın öneminin vurgulanması ile sonuçlandırılmıştır.
Keywords : mimarlık ontolojisi, mimarlık kuramı, mimarlık ürünü, estetik nesne, estetik değer