Aile Sağlığı Merkezlerinin Analizi ve Tasarım İlkeleri Bağlamında Mekansal Çözüm Önerileri

Authors : Yağmur Kocabıyık Amasyalı, Saadet Aytıs

Pages : 179-203

Doi:10.26835/my.1482921

View : 65 | Download : 34

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsanın hayattaki varlığını koruması ve yaşamını sürdürebilmesi için hem fiziksel hem de ruhsal olarak sağlıklı olması gerekmektedir. Bu durumun korunabilmesi, sağlık hizmetlerine rahat bir şekilde erişim imkanı ve teşhis- tedavi gereksinimlerinin ulaşılabilir olması ile mümkün olmaktadır. Sağlık sunumunda, bakım sağlayan niteliği ve tıbbi teknolojik imkanların yanı sıra fiziksel mekân olanaklarının da planlanması gerekmektedir. Türkiye’de sağlık hizmetlerinin ilk basamağında aile sağlığı merkezleri yer almaktadır. Aile sağlığı merkezleri, koruyucu ve birinci basamak sağlık hizmeti sunumlarını karşılamaktadır. Çalışma kapsamında, Türkiye ve farklı ülkelerde kullanılmakta olan mevcut aile sağlığı merkezleri değerlendirilmiştir. Değerlendirmenin örneklem grubu sağlıklı ve detaylı bilgilere ulaşılan, toplumun ekonomik ve sosyal profil anlamında çeşitlilik gösteren kesimlerini kapsayacak bir seçimle oluşturulmuştur. Koruyucu ve birinci basamak sağlık hizmetlerinin sunumunda, bakım veren, hasta/sağlıklı kişiler ve yakınlarının oluşturduğu kullanıcılarının ihtiyaçları doğrultusunda incelemeler yapılmıştır. Çalışmada, betimsel analiz yönteminden yararlanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda mevcut aile sağlığı merkezlerinde bulunan tasarım ve planlama sorunları ele alınmıştır. Bu çerçevede elde edilen bulgular değerlendirilerek henüz açılmamış veya hali hazırda hizmet veren aile sağlığı merkezlerinin iç mekanlarının iyileştirilmesi adına kullanıcı gereksinimlerini karşılayan, kimlikli, estetik ve uygulanabilir tasarım modellerinin oluşturulması amaçlanmıştır. Belirlenen amaç doğrultusunda aile sağlığı merkezlerinin nitelikli fiziksel mekân ihtiyacının sağlanmasına yönelik tasarım ilkelerine dayalı yeni iç mekân modelleri oluşturulmuştur.
Keywords : Aile sağlığı merkezleri, Sağlık yapıları, İç mekân tasarımı, Tasarım ilkeleri.