Sınır Kavramına Fenomenolojik Bir Yaklaşım Önerisi: İstanbul-Tarlabaşı Örneği

Authors : Burcu Yazıcı, Yasemin Erkan Yazıcı

Pages : 131-151

View : 54 | Download : 54

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Her mekânın sınırları vardır ve bu sınırlar, insanların algısını belirleyen önemli bir faktördür. Deneyimin anlamlandırılması ve algının ortaya konmasını sağlayan fenomenolojik araştırmalar, sınırların analizi ve sınır oluşumunun nedenleri üzerine yapılan çalışmaları önemli kılmaktadır. Bu doğrultuda, bu çalışmada İstanbul Beyoğlu\\\'ndaki merkezi konumuna rağmen izole kalan Tarlabaşı\\\'nın farklı sınır türleri, deneyimsel bir yaklaşımla incelenmiştir. Çalışmanın amacı, İstanbul-Tarlabaşı’na ait fiziksel ve sosyal sınırların araştırılması, araştırmacının ve katılımcıların deneyimle saptadığı sınırların okuma farkının ortaya konulmasıdır. Nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik yaklaşım kullanılan çalışmada, sınır kavramı üzerinden literatür taraması yapılmış, İstanbul-Tarlabaşı\\\'nın yerleşim alanı incelenmiş ve sınırların oluşum nedenleri araştırılmıştır. Alan çalışmasında, Tarlabaşı\\\'ndaki önemli yerler belirlenmiş ve bir bölge seçilmiştir. Seçilen bölgenin doğruluğunu denetlemek amacıyla bir pilot çalışma yapılmış ve kullanıcı görüşmeleriyle harita sınırı güncellenmiştir. Tarlabaşı\\\'nda ikamet eden veya çalışan 25 kişi, amaçlı örneklem yöntemiyle seçilmiş; veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme ve haritalama teknikleri kullanılmıştır. Katılımcılarla öncelikle yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmış, ardından harita kullanılarak sosyal ve fiziksel sınırlar belirlenmiştir. Çalışmanın amacı doğrultusunda sınırlar, kentlilerin bakış açısıyla deneyimlenmiş ve deneyimle belirlenen sınır ögelerinin kullanıcı algısı üzerindeki etkisi gözlem, yarı yapılandırılmış görüşme ve harita üzerinden yorumlanmıştır. Alan çalışması sonucunda, araştırmacı ve kullanıcı arasında sınır okuma farklılıklarının olduğu, bu farklılıklarda mekânda bulunma süresi ve mekânsal deneyimin etkili olduğu sonucuna varılmıştır.
Keywords : Fiziksel Sınır, Sosyal Sınır, Mekânsal Deneyim, İstanbul-Tarlabaşı