NET DÖVİZ POZİSYONUNUN FİRMA KARLILIĞINA ETKİSİ: BİST UYGULAMASI

Authors : Mehmet Akman, Hasan Aydın Okuyan

Pages : 106-123

Doi:10.38120/banusad.1342703

View : 89 | Download : 152

Publication Date : 2024-07-10

Article Type : Research Paper

Abstract :1970\\\'li yıllarda Bretton Woods sabit kur rejiminin sona ermesi ve 1980\\\'li yıllardan sonra gittikçe artan döviz kuru riskleri ülke ekonomilerini makro boyutta etkilediği gibi firmaları da mikro boyutta etkileyen önemli bir konu haline gelmiştir. Hayatın her alanında olduğu gibi ekonomi ve finans alanında da küreselleşmenin etkisiyle uluslararası sermayenin dolaşım hızı artmış bunun neticesinde firmaların finansman yapılarında yabancı paranın önemi gün geçtikçe hız kazanmıştır. Bu durum ulusal ekonomilerin yanındamikro bazda firmaların da döviz kuru riskine maruz kalmalarına sebep olmuştur. Bu çalışmanın amacı firmaların net yabancı döviz pozisyonlarının karlılık üzerine etkisini araştırmaktır. Çalışmada örneklem olarak Borsa İstanbul’da işlem gören bankalar hariç BİST 30 hisseleri seçilmiştir. Bankaların hariç tutulmasının sebebi son yıllarda kurdaki yüksek dalgalanmalardan dolayı merkezi otoritenin kur rejimi ve bankaların döviz pozisyonlarında çok sık düzenlemeler getirmesidir. Araştırmaya konu olan firmaların 2013- 2022 yıllık net döviz pozisyonları TCMB yılsonu kurları esas alınarak TL bazında panel regresyon analizi yapılarak incelenmiştir. Çalışmanın bağımsız değişkeni firmaların net döviz pozisyonu oranı olurken bağımlı değişkeni ise aktif karlılığı olarak belirlenmiştir. Araştırmanın veri setini 2013/12-2022/12 dönemine ait 10 yıllık veriler oluşturmakta ve finnet.com.tr, matriks.com.tr ve TCMB EVDS sitelerinin veri tabanından sağlanmıştır. Yapılan analizler neticesinde yabancı para net pozisyonu ile firma kârlılığı arasında anlamlı ve pozitif bir ilişkinin varlığı tespit edilmiştir.
Keywords : Döviz Kur Riski, Net Döviz Pozisyonu, Aktif Karlılığı