Kurdish Self-Determination, Turkish Anxiety: The Making of the Republican Raison D`état

Authors : Serhun AL

Pages : 169-185

View : 19 | Download : 12

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Gelo Şerê Cîhanê yê Yekem insert ignore into journalissuearticles values(1914-1918); û encamên wê, çawa dirûv dan aktîvîzma Kurdî ya polîtîk û neteweperwerîya Kurdan li Rojhilata Navîn û ew çawa veguherandin? Gelo Peymana Sewrê insert ignore into journalissuearticles values(1920); û maddeyên wê yên ku di biwara mafê çarenûsê insert ignore into journalissuearticles values(self-determînasyonê); de derfetek pêşkêşî Kurdan dikirin, tesîreke çawa li neteweper werîya Tirkan û zihnîyeta pîrên damezirîner ên Cumhurîyetê kir? Armanca vê gotarê ew e ku di bin ronahîya van pirsan de, pêwendîya dualî-pevgirêdayî ya bidestxistina mafê çarenûsa Kurdan û avakirina dewleta modern a Tirkîyeyê û zihnîyeta Cumhûrîyetê ya destpêka sedsala XXem têbigehe û şîrove bike. Di heman demê de, bazara cîhanî ya hizran û peywenda tarîxî ya dernetewî insert ignore into journalissuearticles values(wek mînak, prensîba bidestxistina mafê çarenûsê ya Wîlsonî, gengeşeyên li ser netewebûnê û yên li ser sîyaseta ‘edemê merkezîyetê li dijî merkezîyetê);, herweha qutbûn û domandina nerîta dewletê ya Osmanî-Tirkan li hemberî neteweperwerîya dewletparêz jî dê li ber çavan bên girtin. Têgihîştina vê peywenda tarîxî ya ku ji hêzên civakî û polîtîk yên dernetewî û xwemalî bandor wergirtîye, dê ronîyê bavêje ser çareserîya pêwendîyên dewlet-kêmaran li Tirkîyeyê bi giştî û kêşeya modern a Kurdan a li Rojhilata Navîn bi taybetî.
Keywords : neteweperwerîya Kurdan, neteweperwerîya Tirkan, mafê çarenûsê, Şerê Cîhanê yê Yekem, ewlehîya ontolojîk