تمثيلُ المعنى في نماذج من شعر يحيى بن حكم الغَزَال

Authors : Hanaa HARAMİ

Pages : 203-228

Doi:10.32330/nusha.638874

View : 13 | Download : 10

Publication Date : 2019-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Lafız ve anlam Klasik Arap Edebiyatı eleştirisinde önemli eleştiri konularından biri olarak uzun bir süre eleştirmenlerin zihnini meşgul etmiştir. Bazı eleştirmenler sözdeki üstünlüğün lafza ait olduğunu bazıları da anlama ait olduğunu söylerken diğer bir kısım da lafız ve anlamın bir madalyonun iki yüzü olduğunu ve bunları birbirinden ayırmanın mümkün olmadığı görüşünü savunmuşlardır. Bu konudan birçok belagat sanatları türemiştir. Zira belagi sanatlar ya sözün lafzına veya manasına ya da her ikisine birden bakmak durumundadır. Bu sanatların en önemlilerinden biri de imgeleme sanatıdır. İmgelemek başka bir deyişle edebiyatçının aklında gezen anlamı en yakın biçimde ifade eden somut bir imgeye benzeterek anlamı alıcının zihnine ulaştırması ve bir anlamda çağrışım yoluyla somutlaştırmasıdır. Böylece mesaj en etkili ve en veciz biçimde iletilmiş olur. Bu çalışmanın giriş bölümünde lafız ve anlam konusunun ele alınmış; ardından, Endülüs şairi Yahya b. Hakem el-Gazâl’in imgeleme sanatını içeren şiirlerinden örnek verilmeye çalışılmıştır. Buna ek olarak imgelemin sözlük ve terim anlamlarının izahı yapılmış daha sonra imgeleme, teşbih ve mesel arasındaki farklar irdelenerek, şairin öz geçmişi hakkında bilgi verilmiştir. İlerleyen kısımda, şairin imgeleme sanatını içeren şiir örnekleri üzerinde durularak, bunlar yorumlanmış ve sebepleri açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın sonuç bölümünde, imgelemin amacı, genelde ve özelde teşbihten ayrılan yönleri ile kullanım sıklığı bakımından meselden farkı bağlamında ulaşılan sonuçlar belirtilmiştir.
Keywords : Şiir, İmgelem, Yahya b Hakem el Gazâl, belegat