BEDΑİYYÂT ŞİİRLERİNİN İKİ ÖNEMLİ İSMİ: SAFİYYÜDDİN EL-HİLLÎ VE İBN CÂBİR EL-ENDELÜSÎ

Authors : Mahmut ÜSTÜN

Pages : 187-212

Doi:10.32330/nusha.998083

View : 12 | Download : 11

Publication Date : 2021-12-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Arap edebiyatında birçok farklı şiir türü bulunmaktadır. Bunlardan birisi de Hz. Peygamber’in methini konu edinen ve her beytinde en az bir tane bedî‘ sanat bulunduran bedî‘iyyât şiirleridir. Bedî‘iyyâtların konusu, bedî‘ sanatları kullanarak Hz. Peygamberi övmek olduğu için hem medih hem de ta‘lîmî/didaktik temalı şiirlerdir. Her ne kadar bu tür şiirlerin mucidi hususunda çeşitli rivayetler bulunsa da kabul edilen görüş Safiyyüddin el-Hillî olduğu yönündedir. Fakat el-Hillî’nin bu türü sistematize ettiği ve şiirde yeni bil yol açtığı hususunda şüphe yoktur. Arap edebiyatında İnhitât dönemi insert ignore into journalissuearticles values(1258-1798); olarak adlandırılan süre içerisinde ilk örnekleri verilen bedî‘iyyât şiirlerinin yıldızı, Memlükler döneminde parlamıştır. Toplumun beklentisi karşısında belâgata karşı olan ilginin artması, Peygamber konulu methiyelerin fazlalaşması, şairlerin kendi aralarındaki rekabet ve meşhur olma isteği, tevessül vesilesi olarak görülmeleri ve hastalıkları iyileştirmesi gibi etkenlerin bedî‘iyyât şiirlerinin revaçta olmasına ve fazlaca nazmedilmesine sebep olduğu söylenebilir. Bu çalışmada da bedî‘iyyât şiirleri hakkında genel bir sunum yapıldıktan sonra bu türün iki önemli ismi olan Safiyyüddin el-Hillî ve İbn Câbir el-Endelüsî hakkında kısa bilgiler verilmiş ve bedî‘iyyelerinin bazı bölümlerinin çevirisi yapılarak içerisinde kullanılan bedî‘ sanatlar gösterilmiştir. Beyitlerin seçiminde bedî‘iyyâtlarda ele alınan konu çeşitliliği adına her konudan en az bir örnek verilmiştir. Şairlerin bedî‘ sanatları nasıl kullandıklarını göstermek için ise bazıları aynı olanlardan, bazıları ise farklı olanlardan seçilmiştir.
Keywords : Arap Edebiyatı, Şiir, Bedîiyyât, Safiyyüddin el Hillî, İbn Câbir el Endelüsî