SELMÂN-I SÂVECÎ’NİN CEMŞÎD VE HURŞÎD MESNEVİ’SİNDE AYRILIK TEMASI

Authors : Dilek SAKAROĞLU

Pages : 93-116

Doi:10.32330/nusha.1175860

View : 10 | Download : 8

Publication Date : 2022-12-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Selmân-ı Sâvecî, 709 insert ignore into journalissuearticles values(1307); yılında Sâve’de dünyaya gelmiştir. VIII./XIV. yüzyılda İlhanlıların son dönemi ve Celâyirlilerin ilk döneminde yaşamış olan Selmân-ı Sâvecî, daha çok kasideleri ile ünlenmiştir. Selmân, kasidelerinde sağladığı başarıyı Cemşîd u Hurşîd mesnevisinde devam ettirmiştir. Şair, mesnevide kasideleri ve gazelleri kadar süslü bir sanat kullanmasa da eserin beşerî aşkı konu alması, hikâyedeki olay ve hareketin fazlalığı ile şairin ifadesindeki sürükleyicilik eserin klasik Fars edebiyatında yer edinmesine imkân sağlamıştır. Cemşîd’in aşkına ulaşmak için gösterdiği büyük mücadele ile Hurşîd’in sadakatini farklı yollarla sınayan şair, hikâyeyi mutlu sonla bitirir. Vuslata ermeden önce âşık ve maşuk bazı ayrılıklar yaşar. Bu ayrılıklarda Cemşîd, bazen mum ve güvercin gibi insan dışı varlıklarla bazen en yakın dostu Mihrâb ile konuşur. Hurşîd ise annesi tarafından bir kalede tutularak özgürlüğü elinden alınır. Alınan tedbirler, iki aşığın görüşmelerine mâni olamaz. Aksine birbirlerine olan sevgilerini arttırır. Yaşanılan ayrılıklar ilk başta Cemşîd ve Hurşîd’i umutsuzluğa sürükler. Ancak hicran gelecek hayalleriyle birleşince endişeli ve zorlu günlerin üstesinden gelme gücünü kendilerinde bulan Cemşîd ve Hurşîd sevgiye inanıp aşkı tercih ederler. Cemşîd’in rüyasında gördüğü Hurşîd’e âşık olması ve imkânsızın peşine düşüp Çin’den Rum ülkesine ulaşana dek karşılaştığı engelleri sabrı ve cesareti ile bertaraf ederek soyuttan somuta dönüşen aşkına kavuşmak için sevdiğinden uzak kalmak zorunda olduğu anlayışı ayrılık teması altında ele alınacaktır.
Keywords : Selmân ı Savecî, Cemşîd u HUrşîd, Mesnevi, Ayrılık, Salman Savaji, Jamshid u Khurshid, Mesnevi, Separation