Türkiye’de Para Politikası Gecikmeleri Üzerine Deneysel Bir Analiz: 2003-2020 Dönemi

Authors : K Batu TUNAY

Pages : 31-45

View : 21 | Download : 12

Publication Date : 2021-01-11

Article Type : Research Paper

Abstract :Para politikası gecikmeleri, merkez bankası politikalarının ekonomiye aktarım süresini gösterdiğinden son derece önemlidir. Literatürde Friedman’ın (1961, 1972) çalışmalarından hareketle, genel olarak bu aktarımın uzun ve değişken gecikmelerle mümkün olduğu görüşü hakimdir. Aktarım süresi hedef değişkenlerin niteliğine ve araç değişkenlerin türüne göre değişebilmektedir. Bu çalışmada, 2003 sonrası dönemde Türkiye’de para politikası gecikmelerinin ortalama uzunluklarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Fiyat istikrarı, ekonomik faaliyet hacmi ve finansal istikrarı temsil eden hedef değişkenlerin para arzı ve merkez bankası politika oranındaki değişimlerden ne kadar sürede etkilendikleri araştırılmıştır. Ayrıca sosyal medya kullanımı ve güçlü ekonomik etkileri olabilecek şoklar da kukla değişkenler olarak modellere dahil edilmiştir. Böylece politikalara ilişkin haberlerin yayılma hızı ve şokların gecikmeler üzerinde etkileri olup olmadığı sorgulanmıştır. Analizlerde dağıtılmış gecikme modelleri ve ardışık bağlanımlı regresyon modeli kullanılmıştır. Elde edilen bulgular, politika değişmelerinin enflasyonu 22 ay, ekonomik faaliyet hacmini 20 ila 24 ay civarında etkilediğini göstermiştir. Finansal istikrarı temsil eden kredi açığı, politika değişimlerinden 12 ay gibi nispeten kısa bir zamanda etkilenmektedir. Kukla değişkenlerin gecikme uzunlukları ve bağımlı değişkenler üzerinde anlamlı bir etkileri olduğu belirlenememiştir. Enflasyonun ve ekonomik faaliyet hacmini yansıtan alternatif değişkenlerin güçlü bir şekilde geçmişe bağlılıkları olduğu gözlemlenmiştir.
Keywords : Para politikası, politika gecikmeleri, gecikmesi dağıtılmış modeller