Bir İnebahtı Gazisinin Esaret Hatıraları: Sergüzeştname-i Hindi Mahmud

Authors : Ahmet KARATAŞ

Pages : 17-48

View : 17 | Download : 9

Publication Date : 2011-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede II. Selim’in şehzâdelik ve pâdişahlık devresinde onun maiyyetinde kâtip, kapıcıbaşı, defterdâr ve müteferrika gibi vazifelerde çalışırken pâdişâh fermânıyla İnebahtı Deniz Savaşı’na insert ignore into journalissuearticles values(979/1571); iştirâk edip orada Müttefik Kuvvetler’e esir düşen Hindî Mahmûd’un başından geçenleri ve gözlemlerini anlattığı Sergüzeştnâme adlı manzum eseri tanıtılmıştır. Yakın zamana kadar “kayıp” olarak nitelendirilen bu eser sebep ve sonuçlarıyla İnebahtı Savaşı’nı konu edinmesi, müellifinin dört yıllık esâret hayatını geçirdiği Sicilya / İtalya bölgesindeki Messina, Napoli ve Roma hapishanelerinde görüp yaşadıklarından bahsetmesi, hıristiyanların yaşantısına dâir gözlemleri, Papalar ve Papalık müessesesine bakışı, onların cülûs ve cenâze merâsimleri, savaş esirlerinin dinî hayatı, hapishane şartları ve benzeri konular hakkında kıymetli bilgiler vermesi bakımından tarih ve kültür araştırmacılarına ışık tutacaktır. Hindî Mahmûd 987/1579’da kaleme aldığı Kısas-ı Enbiyâ adlı hacimli mesnevisinde Sergüzeştnâme’sinin sekizbin beyit tuttuğunu söylemekteyse de eserin bilinen yegâne nüshası eksik olup insert ignore into journalissuearticles values(1113 beyit); Edirne Selimiye Yazma Eserler Kütüphanesi’nde bulunmaktadır. Bugünkü bilgilere göre Osmanlı döneminin ilk manzum esâretnâmesi olan Sergüzeştnâme’nin bu hâliyle de ilim dünyası için kıymetli bir vesika niteliği taşıdığı kanaatindeyiz.
Keywords : Hindî Mahmûd, İnebahtı Deniz Savaşı, Sergüzeştnâme, esâret, II Selim