“Kimsenin sahip olamayacağı bir Kur’an”: Osmanlı Kudüs’ünden bir Memluk Kur’an’ının Biyografisi

Authors : Esin AKIN KIVANÇ

Pages : 229-268

Doi:10.18589/oa.588055

View : 11 | Download : 13

Publication Date : 2016-07-27

Article Type : Research Paper

Abstract :19. ve 20. yüzyılların Dünya Sergilerini sosyolojik, antropolojik, politik, teknolojik, ve endüstriyel aç ılardan inceleyen pek ç ok ç alış ma bulunmasına rağmen, bu etkinliklerde sergilenmiş olan eserler üzerinde bir ç alış ma yapılmamış tır. Bu makale, 1904 St. Louis Dünya Sergisi iç in Kudüs’ten St. Louis’e gönderildiği iddia edilen 15. yüzyıla ait bir Memluk Kur’an’ı ile ilgili bir araş tırmadır. 1913 tarihinde William Eleazar Barton insert ignore into journalissuearticles values(1861-1930); tarafından Oberlin Koleji ve Konservatuar’ına emanet edilen bu Kur’an, yüz yılı aş kın bir süredir gözlerden uzak bir rafta korunmaktadır. Osmanlı ve Amerika hükümetleri arasında geç en yazış malar, Kur’an’ı elinde bulundurmuş olan kiş ilerin ş ahsi mektupları, fotoğraflar, ve gazete raporları gibi belgeler yardımı ile bu Kur’an’ın biyografisini kurgulayan bu ç alış ma, mushafın kıtalar, ülkeler ve ş ehirler arası uzun yolculuğunun izlerini sürerken, güncelliğini koruyan kültür varlıklarını koruma meseleleri üzerinde odaklanmaktadır. Bu Memluk Kur’an’ının biyografisi, aynı zamanda, Osmanlı devletinin hakimiyeti altında bulunan Kudüs’te yaş ayan Hristiyan ve Samiriye vatandaş ları ile olan zorlu iliş kilerine de ışık tutmaktadır.
Keywords : Memluk Kuranı, 1904 St Louis Dünya Sergisi, William E Barton, Jacob ben Aaron, Lydia Mamreov, Kudüs, Kubbetüs Sahra, İslâm kültür varlıkları, Kudüs Yahudileri, Kudüs Samirileri, Filistin Amerikan Kolonisi, Clara Barton