Osmanlı İmparatorluğu’nda “Sürat” Topçuluğu II (1773-1807): Taktik, Talim, Muharebe Performansı ve Nizâm-ı Cedid

Authors : Fatih YEŞİL, Ömer GEZER

Pages : 231-286

Doi:10.18589/oa.632031

View : 17 | Download : 6

Publication Date : 2018-12-07

Article Type : Research Paper

Abstract :Top döküm teknolojisinin kökten değişmesi 18. yüzyılda muharebe taktiklerini  de etkilemiştir. Yedi Yıl Harpleri, durağan bir müdafaaya ya da kuşatma savaşlarına  göre biçimlenmiş topçu taktiklerinin sonunu getirmiştir. Osmanlı ordusu bu  taktiklerle 1768-74 Rus Harbi’nde ilk defa karşılaştı. Kartal’daki hezimet Osmanlı  ordusunda topçu birliklerinin elden geçirilmesine ve sürat topçularının kurulmasına  yol açtı. Sürat topçuları muharebe sahasındaki ilk tecrübelerinde firar etmiş olsalar  da Osmanlı idaresi, süvari ve piyadeyi destekleyen sürat topçuları istihdam etmek  fikrinden vazgeçmedi. Rus ve Habsburg ordularıyla rekabet edebilmek adına  Osmanlılar süratçi neferlerini talim ettirdiler ve yeni tarz toplar için mühimmat  ürettiler. Yine de 1787-92 Osmanlı-Rus-Habsburg Harbi’nde sürat topçularının  performansı son derece yetersizdi. Belirtmeye gerek yoktur ki, üretim, ulaşım, iaşe  ve ulufe sorunları bu sonuç üzerinde etkili olmuştur, ancak bunlar Osmanlı’ya  özgü sorunlar değildir. Genel olarak topçu birliklerinin yeniden örgütlenmesi ve  sürat topçularının bu yeni düzene eklemlenmeleri muharebe meydanlarında alınan  derslerin sonucuydu. III. Selim devrinde, sadece Osmanlı topçularının teşkilatı  değişmeyecek, top döküm teknolojisi ve topların ölçüleri Fransız standartlarına göre  yeniden belirlenecekti.
Keywords : Sürat Topçuları, Osmanlı Savaşları, Baron de Tott, Halil Hamid Paşa