ANTİK ATLI HEROSLARIN HIRİSTİYAN ATLI KAHRAMANLARA DÖNÜŞÜMÜNE BİR ÖRNEK: TARSUS MÜZESİ’NDEKİ AZİZ GEORGİOS KABARTMASI

Authors : Ayşe AYDIN

Pages : 365-388

View : 24 | Download : 8

Publication Date : 2011-05-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarsus Müzesi’ndeki kireçtaşından bir levha üzerinde atıyla Aziz Georgios tasvir edilmiştir. Levhanın merkezindeki atlı aziz, iki yanda bitkilerle sınırlandırılmıştır. Bizans’ta özellikle saygı duyulan Aziz Georgios, Tasvir Sanatı’nda da farklı şekillerde tasvir edilmiştir. Bu tasvirlerden biri de azizin at üzerinde yer almasıdır. Tarsus’taki kabartma, Antik Dönem atlı kahraman tasvirlerinden kaynaklanan bir geleneğin uzantısıdır. Genel anlamda bütün atlı aziz tasvirleri, form ve işlev açısından Hellenizmin yayıldığı tüm doğu eyaletlerinde yerelleşen eski Yunan geleneğindeki atlı Heros figüründen köken almıştır. Bu tür kabartmaların kullanım alanlarında belli bir kural yoktur. Aynı ifade Aziz Georgios kabartması içinde geçerlidir. Kabartma, aziz adına yapılan bir kilisenin portali üzerinde, kilise duvarlarında ya da sur duvarlarında yer almış olabilir. Levhadaki kabartmanın üslubu yerel özellikler gösterdiği için tarihlendirmeye yönelik yeterli veri sunmamaktadır. Buna rağmen tarihsel gelişim göz önüne alındığında Tarsus’taki kabartmanın 12. yüzyıl ya da Orta Bizans Dönemi veya 19. yüzyıl ikinci yarısında yapılmış olabileceği düşünülebilir. Tarsus’taki levha kompozisyon açısından değerlendirildiğinde, giysisi, izleyiciye dönüklüğü, sakalsız oluşuyla Antik dünyanın atlı kahramanlarının tasvir anlayışından köken almaktadır. Ancak, ikonografik açıdan bu öncülerden farklı olduğu da kesindir
Keywords : Rölyef, Aziz Georgios, Tarsus, Atlı Tasvirleri, Atlı Azizler, İkonografi