Kibyra Olympeion Odeionu Pulpitum Cephesi Opus Sectile Kaplaması ve Orkestra Opus Sectile Aigis / Medusa Döşemesi

Authors : Şükrü ÖZÜDOĞRU, Düzgün TARKAN

Pages : 143-198

View : 16 | Download : 13

Publication Date : 2023-03-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Kibyra Olympeion Odeionu, kendi türü içerisinde Anadolu’da bilinen en büyük çatılı yapı olup, aynı zamanda tiyatro, meclis binası insert ignore into journalissuearticles values(bouleuterion); ve hem kent ölçeğinde hem de bir conventus merkezi olan Kibyra’da bölgesel mahkeme işlevleriyle de kullanılmış olmalıdır. Sahne ve yapı süslemeleriyle kentin en önemli kamu yapılarındandır. Çalışma kapsamında Kibyra Olympeion Odeionu orkestrası taban döşemesi opus sectile mozaik ve pulpitum cephesi opus sectile kaplamaları incelenmiştir. Mevcut literatürde opus sectile tekniğinde yapılmış eserlerin konularına göre; geometrik, figürlüler ve bitkisel bezemeliler olmak üzere üç ana grupta sınıflandırıldığı anlaşılmıştır. Ancak Kibyra örneği ışığında bu sınıflamaya “mimari dekorasyona sahip olanlar” başlığıyla yeni bir grup önerilmiştir. Kibyra’daki opus sectile döşemesi ve kaplamalarda, antik Akdeniz coğrafyasından; Yunanistan, Mısır, Tunus ve Anadolu kökenli; mermer, kireçtaşı, porfir, granit, breş ve alabaster insert ignore into journalissuearticles values(oniks); türlerinde doğal taşlar kullanılmıştır. Orkestra zeminindeki opus sectile dekorasyon, tam merkezdeki emblemada Medusa başı ve onun kanatlarını simgeleyen, etrafını radyal olarak sarmış stilize kanat pullarından oluşmaktadır. Bütüncül olarak bu bezeme, tanrıça Athena’nın atribüsü olan bir Aigis’tir. Kibyra’da bu betimin tercih edilme sebebi, kentte Hellenistik Dönem’den itibaren bir “Athena Polias” kültünün ve tapınağının olmasıdır. Opus sectile dekorasyonda Athena Polias’ın Aigisi’nin tasvirinin tercih edilmesi, Odeion’un çok işlevli kullanılmasıyla da ilişkili ve anlamlıdır. Orkestra’da dekorasyonun merkezinde yer alan Medusa başı, hem teknik hem de üslup özellikleriyle, dönemin benzer örneklerinden daha ileri ve gelişmiş bir tasvir anlayışını yansıtmaktadır.
Keywords : Kibyra, Olympeion Odeion, Opus Sectile, Medusa, Pulpitum, Mozaik, Roma İmparatorluk Dönemi, İkonografi