SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNUN BİRDEN FAZLA ALACAĞININ AYNI ANDA EMEKLİ AYLIĞINDAN TAHSİLİ

Authors : Fatih Ardoğan

Pages : 283-322

Doi:10.32002/ombudsmanakademik.1435568

View : 114 | Download : 89

Publication Date : 2025-01-16

Article Type : Research Paper

Abstract :Kanun koyucu 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 93. maddesinin birinci fıkrasında; emekli aylıklarının kural olarak haczedilemeyeceğini, bununla birlikte Sosyal Güvenlik Kurumu’nun prim ve prime ilişkin diğer alacakları ile nafaka alacaklarının haciz yasağının istisnası olduğunu hüküm altına almıştır. Öte yandan 5510 sayılı Kanun’un 96. maddesine bakıldığında ise Sosyal Güvenlik Kurumu’nca fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen ödemelerin de ilgililerin emekli aylıklarından mahsup edilerek geri alınmasının mümkün olduğu görülmektedir. Bu noktada birtakım sosyal düşüncelerle getirilmiş emekli aylıklarının haczedilemeyeceğine yönelik kuralın, hem prim ve prime ilişkin diğer alacaklardan birinin hem de fazla veya yersiz ödemenin emekli borçlu yedinde aynı anda mevcut olduğu durumlarda nasıl uygulanacağı sorunu akla gelmektedir. Nitekim araştırma kapsamında yapılan tespitten, Ombudsmana bu yönde bir uyuşmazlığın konu edildiği görülmüştür. Söz konusu başvuruda, emekli aylığında hatalı yapılan artıştan ve tüzel kişi işverenin sigorta prim borcundan doğan iki ayrı borcun ilgilinin aylığından aynı anda tahsil edilmesine yönelik uyuşmazlık ele alınmıştır. İşte eldeki bu çalışmada bu türden birden fazla borç için emekli aylığından yapılacak kesintiler bakımından çoğu durumda tek geçim kaynağı emekli aylığı olan borçlular için haczedilemezlik kuralının bir koruma sağlayıp sağlamadığı irdelenecektir.
Keywords : Emekli aylığı, haciz, prim, yersiz ödeme, hacze iştirak