“Medeniyetler Çatışması” Tezi Bağlamında “Şii Hilali” Tartışmalarının Bir Değerlendirmesi

Authors : Haris Ubeyde DÜNDAR

Pages : 42-63

View : 16 | Download : 15

Publication Date : 2019-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Samuel Huntington’ın Medeniyetler Çatışması tezi Soğuk Savaş sonrası yeni dönemde meydana gelecek çatışmaların artık ekonomik ve ideolojik nedenlerden değil, medeniyet ve kültür farklılıklarından dolayı gerçekleşeceği iddiasında bulunmaktadır. Medeniyetler arasında gerçekleşecek bu çatışmaların en öne çıkan tarafları ise Batı ve İslam medeniyetleri olacaktır. Huntington ortak kimlik, kültür, tarih, dil ve özellikle dini paylaşan devletlerin aynı medeniyet sınıfı içinde yer alacağını savunmaktadır. Bu bağlamda tezinde İslam dünyasına özel bir yer ayırmıştır. İslam’ın doğuşundan itibaren Batı medeniyeti ve değerlerine karşı olduğunu, bundan sonraki dönemde de ortak İslami kimliğe ve değerlere sahip Müslüman ülkelerin Batı karşıtlığı zemininde ittifak içine gireceklerini iddia etmiştir. 1979 yılında İran, Huntington’ın bir medeniyetler arası çatışma cephesi olarak gördüğü bir dönüşüm yaşamış, Batı ve ABD yanlısı iktidarın yerine İslam devrimi sonucunda Batı ve ABD karşıtı bir İslami rejim gelmiştir. Devrimin hemen sonrasında ise İran’ın bölgeye yönelik rejim ihracı eğiliminde olduğu ve buna bağlı olarak özellikle 2003 Irak işgali sonrası “Şii Hilali” oluşturmak gibi bir dış politika hedefi olduğu gündeme gelmiştir. Bu çalışmada Şii Hilali tartışmaları Huntington’ın medeniyet paradigmasının ilkeleri, İslam dünyasına ilişkin görüşleri bağlamında incelenmeye çalışılmış ve Medeniyetler Çatışması tezini yanlışlayan bir örnek olarak değerlendirilmiştir
Keywords : Samuel Huntington, Medeniyetler Çatışması, İran, İslam Devrimi, Şii Hilali