OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDA BÜTÇE UYGULAMALARI VE BİR YILLIK MAAŞ ÖRNEĞİ

Authors : Nurullah KARTA

Pages : 403-407

Doi:10.17261/Pressacademia.2018.924

View : 17 | Download : 13

Publication Date : 2018-09-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç- Osmanlı İmparatorluğunun mali yapısı incelendiğinde Batılı ülkelerde ki uygulamalara benzer bütçe uygulaması, 1855’de ilk kez merkezi idare bütçesi diğer bir ifade ile genel bütçe, “Hazine-i Celile’nin Muvazene Defterinin Suret-i Tanzimine Dair Nizamname” adı ile düzenlenmiştir. Yöntem- Günümüzde ki bütçe uygulaması olmasa da devletin merkezi hazinesine ait bir yıllık gelir ve giderlerini kayıt altına alan ve yılsonu kesin hesap durumlarını yansıtan bir çeşit kesin hesap belgeleri mevcuttu. Bulgular- Bu çerçevede Osmanlılar belli kaynaklardan elde edilen gelirlerin belli hizmetlere tahsisini gerçekleştirmekte idi. Bu dönemde devlet gelirleri ile kamu giderlerinin yıldan yıla hesaplanması ve deftere kaydedilmesi usuldendi. Gidere göre gelir değil gelire göre gider esas alınmaktaydı. Dolayısıyla Osmanlı İmparatorluğunun her ne kadar günümüze uygun bir bütçe yapısına sahip olmaması gelir ve giderlerinin kayır altına alınmadığı anlamına gelmez. Nitekim bu çalışmamızda Osmanlıların bürokratik bir devlet yapısına sahip olması irdelenecek ve her mali uygulamanın kaydının tutulduğu vurgulanacaktır. Sonuç- Ayrıca Osmanlı İmparatorluğunun kuruluştan itibaren nasıl bir bütçe politikası belirledikleri üzerinde durulacak ve Batılı anlamda bütçe uygulamalarına neden geçildiğinin önemi açıklanacaktır. Bununla birlikte Başbakanlık Osmanlı arşiv kaynaklarına dayalı olarak 1887 tarihli Osmanlı İmparatorluğunun üst düzey ricalinin aylara göre bir yıllık maaş durumları tespit edilmeye çalışılacaktır.
Keywords : Bütçe, Osmanlı İmparatorluğu, maaş, mali yapı, kesin hesap