Yapısal Kırılmalar Dahilinde Tarımsal Ürün İhracatı ile İktisadi Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği

Authors : Zeynep Erdinç, Gökçen Aydinbaş

Pages : 552-564

Doi:10.30586/pek.1373874

View : 108 | Download : 107

Publication Date : 2023-12-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarımsal ürün ihracatı, Türkiye açısından iktisadi büyüme için önemli bir faktördür. Türkiye, tarımsal ürünlerde dünyanın önde gelen üretici ve ihracatçı ülkelerinden biridir. Tarımsal ürün ihracatı, Türkiye’nin dış ticaret dengesine olumlu katkı sağlamaktadır. Tarımsal ürün ihracatı, döviz girdisini artırarak ülkenin döviz rezervlerini ve ödemeler dengesini güçlendirebilmektedir. Bir başka deyişle tarımda gerçekleşen ihracat, Türkiye’nin uluslararası ticaret dengesine ve döviz kazançlarına ciddi katkı sağlamaktadır. Bu durum ise Türkiye’nin uluslararası ekonomik ilişkilerinde daha sağlam bir konuma gelmesini sağlayabilmektedir. Nitekim tarımsal ürün ihracatı, tarım sektörünün dış pazara açılımı ve iktisadi büyümeyi desteklemesi bağlamında kritik bir rol oynamaktadır. Bu çalışmada amaç, Türkiye için 1990-2020 dönemi yıllık verilerle yapısal kırılmalı zaman serisi analiz yöntemi kullanılarak tarımsal ürün ihracatının iktisadi büyüme ile ilişkisini incelemektir. Ekonometrik analizde öncelikle, ADF, PP, KPSS ve Zivot-Andrews (ZA) birim-kök testi sonuçlarına göre seriler birinci fark alındığında durağanlaşmıştır. Gregory ve Hansen (1996) eş-bütünleşme testi sonuçlarına dayanarak ise seriler arasında eş-bütünleşme ilişkisinin varlığı kanıtlanmıştır. Toda-Yamamoto nedensellik testi sonuçlarına bakıldığında, ilgili dönem aralığı için Türkiye’de tarımsal ürün ihracatı ile kişi başına gelir arasında çift yönlü bir nedensellik ilişkisi bulunmuştur.
Keywords : Tarımsal Ürün İhracatı, Kişi Başına GSYH, Yapısal Kırılmalı Zaman Serisi Analizi