Eşik Hipotezinin Geçerliliği: Kırılgan Beşli İçin Panel Veri Analizi

Authors : Yeliz Sariöz Gökten, Esra Koçak

Pages : 529-537

Doi:10.30586/pek.1379011

View : 57 | Download : 83

Publication Date : 2023-12-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Ülkelerin gelişmişlik düzeyinin belirlenmesinde ve iktisadi performanslarının değerlendirilmesinde kullanılan iktisadi büyümenin refah göstergesi olarak kabul edilmesine yönelik pek çok eleştiri mevcuttur. Bu eleştirilerden biri Max-Neef’e aittir. Max-Neef, büyüme ve toplumsal refah arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik olarak Eşik Hipotezini ortaya koymuştur. Buna göre bir ülkede iktisadi büyümenin belli bir eşiğe kadar yaşam kalitesinde bir iyileşme sağladığı, ancak eşik düzeyinin aşılmasından sonra iktisadi büyümedeki artışın yaşam kalitesi üzerinde bozucu etkiye sahip olabileceği ileri sürülmektedir Bu çalışmada Kırılgan Beşli olarak adlandırılan Brezilya, Türkiye, Endonezya, Hindistan ve Güney Afrika’da 1990-2022 yılları için Eşik Hipotezinin geçerliliği test edilmiştir. Analizde bağımlı değişken olarak diğer gelişmişlik endekslerine kıyasla daha kapsamlı olmasından dolayı Sosyal Gelişmişlik Endeksi (SPI) tercih edilirken, bağımsız değişken olarak GSYH, GSYH2 ve GSYH3 kullanılmış böylece değişkenler arasındaki ilişkinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Yapılan analizde belli bir düzeye kadar SPI ve GSYH’nin birlikte arttığı ancak bir eşikten sonra GSYH artarken SPI’nin düştüğü sonucuna ulaşılmıştır. Buradan hareketle Kırılgan Beşli ülkeleri için Eşik Hipotezinin geçerli olduğu tespit edilmiştir.
Keywords : Eşik Hipotezi, Büyüme, Gelir Eşitsizliği, Kırılgan Beşli, Panel Veri Analizi