Antik Atina Demokrasisinde Siyasal Eşitlik

Authors : Omca Özdemir

Pages : 601-619

Doi:10.30586/pek.1522701

View : 126 | Download : 191

Publication Date : 2024-09-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Etimolojik kökeni itibariyle halkın iktidarı anlamına gelen demokrasi genel olarak, yurttaşların ortak yaşamlarını kolektif olarak düzenlemelerini içermektedir. Demokrasinin bir unsuru olan siyasal eşitlik ise genel anlamıyla, yurttaşların siyasal kararların alımı sürecinde eşit konumda bulunmalarını ifade etmektedir. Bir kavram olarak genel bir somutluk içinde tanımlamak mümkünse de siyasal eşitliğin anlamı ve gerekleri üzerinde mutabakat bulunduğunu söylemek mümkün değildir. Literatür bakımından geçerli olan bu durum, demokrasi tecrübeleri hakkında da belirleyicidir. Zira demokrasi ve diğer siyasal kavramlar gibi siyasal eşitlik de içinde gerçekleştiği toplumun siyasal yapısı ve paradigması ile siyasal mücadele pratikleri bağlamında şekillenmiştir. Nitekim demokrasinin ilk örneğinin tecrübe edildiği Antik Atina demokrasisi de özgün bir siyasal eşitlik anlayışına ve siyasal eşitliğe dayandırılan incelikli bir örgütlenmeye sahip bulunmaktaydı. Atina demokratik örgütlenmesi yurttaşlara çeşitli aktif siyasal katılım olanakları sunan detaylı bir örgütlenme ve toplumsal yaşam tasarımı ortaya koyarken siyasetin uzmanlık bilgisine dayalı bir pratiğin çok ötesinde yüz yüzeliğe ve müzakereye dayalı siyasal pratik içinde oluşturulacak bir ortak iyiye yönelme anlayışını temsil etmekteydi. Bu bakımdan Atina demokrasisi bir yandan yurttaşların kendi koşul, ihtiyaç ve taleplerinden soyutlaştırılmış bir ortak iyiye tabi kılındıkları bir siyasal kavrayış ve rejimden farklıydı. Ancak diğer yandan da özel olanın kamusal alanı istila ettiği, tekil iyilerin diğerleriyle karşılaşarak tartılmadan, törpülenmeden ve dönüşmeden matematiksel olarak ortak kararlara tercüme edildiği, yurttaşların özel yaşamlarındaki serbestliklerini yaşamlarının toplumsal boyutu ve makro düzeydeki siyasal kararlar bakımından derin bir iktidarsızlık duygusu içerisinde tecrübe ettikleri bir demokrasi yaklaşımından ayrılmaktaydı. Bu kapsamda çalışmamızda Antik Atina polisinde siyasal eşitlik anlayışı ve siyasal eşitliğe dayalı örgütlenme birbiriyle bağlantılı olarak açıklanmaya çalışılacaktır.
Keywords : Siyasal Eşitlik, Demokrasi, Atina Polisi