Türkiye’de Enflasyonun Ana Harcama Gruplarına Göre Uluslararası Belirleyicileri Üzerine Ampirik Bir İnceleme

Authors : Fatih Yeter

Pages : 273-303

Doi:10.30586/pek.1577962

View : 32 | Download : 38

Publication Date : 2025-03-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Türkiye’de enflasyonun belirleyicileri üzerine yoğun literatürün dışına çıkarak, enflasyonun ana harcama grupları perspektifinde enflasyonist süreçleri incelemektedir. Bu amaç doğrultusunda farklı ana harcama gruplarında karşılaştırma yapabilmek için, ortak enflasyon dinamiği olduğu düşünülen döviz kuru ve petrol fiyatları üzerinden ampirik bulgular ortaya konulmuştur. Türkiye’de 2004:01 – 2023:12 döneminde aylık veriler kullanılmıştır. Çalışmada yumuşak yapısal kırılmalar altında Nazlioğlu vd. (2016) tarafından önerilen Fourier lag augmented (LA)-VAR Granger Nedensellik testi ve zamanla değişen parametre yaklaşımlarından Shi vd. (2018) ve Shi vd. (2020) tarafından önerilen recursive window (REW) algoritmasına dayalı Granger nedensellik yaklaşımına ait sonuçlar yer almaktadır. Sonuçlar statik nedensellik sonuçlarının aksine Türkiye’de değişen iktisadi koşullarda döviz kuru geçişkenliği (DKG)’nin değiştiği bu değişimin ana harcama kalemlerinde farklılık arz ettiğini göstermektedir. Benzer bulgular petrol fiyat şokları için de geçerlidir. Nihai hedef olan dezenflasyonist sürecin meydana gelmesi için ana harcama grupları ekseninde politika kurgulanması gerekmektedir. Bu nedenle politika yapıcıların enflasyon ile mücadelede söz konusu olduğunda enflasyon dinamiklerini ele alırken enflasyonist ana harcama kalemleri üzerinden mikro düzeyde politikalar geliştirmelerini gerektirebilir.
Keywords : Enflasyon, Döviz Kuru, Petrol Fiyatları, Zaman Serileri