Türkiye’de İşsizliğin Makroekonomik Belirleyicileri: NARDL Yaklaşımından Yeni Kanıtlar

Authors : Zaim Reha Yaşar

Pages : 304-320

Doi:10.30586/pek.1608987

View : 39 | Download : 44

Publication Date : 2025-03-26

Article Type : Research Paper

Abstract :İşsizlik olgusu ekonomik ve toplumsal refahı doğrudan etkileyen kritik bir sorun olup iş gücü piyasasında etkin politikaların geliştirilmesi için belirleyici faktörlerin doğru analiz edilmesini gerekli kılmaktadır. Seçilmiş makroekonomik değişkenlerin işsizlik üzerindeki asimetrik ve uzun vadeli etkilerini inceleyen bu çalışma, iş gücü piyasası dinamiklerinin doğru değerlendirilmesine katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Türkiye ekonomisinin son dönemlerine de odaklanılarak 1996-2023 aralığı mercek altına alınmış ve enflasyon dışındaki tüm değişkenlerin işsizlik oranları ile asimetrik bir ilişkiye sahip olduğu asimetri testleriyle tespit edilmiştir. NARDL tekniğinin uygulandığı çalışmada, ekonomik büyümenin işsizlik oranı üzerindeki asimetrik etkisi genişleme dönemlerinde iş gücü piyasasında olumlu katkılar sağlarken, daralma dönemlerinde iş kayıplarını artırarak işsizlik oranını yükselttiğini göstermektedir. Doğrudan yabancı yatırımların işsizlik üzerindeki etkisi de asimetriktir; artışlar işsizlik oranını azaltırken, azalmalar daha sınırlı bir artışa yol açmaktadır. Reel efektif döviz kuru değişimleri de benzer bir etki göstererek, kurdaki artışların işsizliği artırıcı, azalışların ise işsizliği düşürücü etkiler yarattığı belirlenmiştir. Asgari ücretin işsizlik üzerindeki etkisi sınırlı olmakla birlikte, düşüşlerin iş gücü piyasasında dalgalanmalara neden olabileceği görülmüştür. Araştırmanın söz edilen bulguları, makroekonomik değişkenlerin iş gücü piyasasında asimetrik etkiler doğurduğunu ve bu ilişkilerin, işsizliği azaltmaya yönelik politika geliştirme süreçlerinde göz önünde bulundurulması gerektiğinin altını çizmektedir.
Keywords : İstihdam, Asimetrik makroekonomik değişkenler, NARDL tekniği