COVID-19 Salgınında Stres: Olumsuz, Olumlu Sonuçları ve Önleyici Müdahalenin Olası Rolü

Authors : Gızem ARIKAN

Pages : 135-145

Doi:10.18863/pgy.752541

View : 15 | Download : 6

Publication Date : 2021-03-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Bu derlemenin ilk amacı, Koronavirüs hastalığı-2019 insert ignore into journalissuearticles values(COVID-19); salgının, kişilerde ve toplumda yol açtığı stresi önlemede faydalı olabilecek stres modellerini ve teorilerini benzer salgınlardaki bulgularla irdelemektir. İkinci amacı ise COVID-19 sürecindeki önleyici müdahalenin önemine dikkat çekerek, örnek uygulamaları ortaya koymaktır. Bu doğrultuda, ilk olarak stres ve stres karşısında kişinin verdiği tepkilerin nasıl oluştuğuna ilişkin Genel Adaptasyon Sendromu modeli ele alınacaktır. Daha sonra, bireysel farklılıkların rolüne değinen Transaksiyonel Stres Modeli değerlendirilecektir. Stresin tetikleyebileceği psikolojik sorunların nasıl oluşabildiğine dair Diatez Stres Modeli’ne ve olumlu dönüşümü belirleyen etmenlerin neler olduğuna ilişkin Shaefer ve Moos insert ignore into journalissuearticles values(1998);’un modeli sunulacaktır. Ayrıca, COVID-19’a benzer salgınların stres odaklı etkilerine yer verilecek derlemede, önleyici müdahale programlarının farklı gruplardaki uygulamaları da araştırmalarla ortaya konulacaktır. Son olarak, derlemede dünyadan ve ülkemizden psikososyal destek ve psikolojik yardım örneklerine yer verilecektir. Derleme, COVID-19 sürecinde ve sonrasındaki etkileri inceleyecek araştırmacılara ve destek sağlayacak profesyonellere yol gösterici olacaktır.
Keywords : COVID 19, salgın, stres, stresle başetme