Yaşam Boyu Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Gelişimi

Authors : Bahar BAHTİYAR SAYGAN, Nilay PEKEL ULUDAĞLI

Pages : 354-382

Doi:10.18863/pgy.789615

View : 17 | Download : 10

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Günümüzde hemen hemen her çocuk, cinsiyet rollerinin sosyal olarak inşa edildiği bir topluma doğmakta ve bu roller bazında ayrıştırılmış bir dünyada büyümektedir. Bebeklik ve çocukluk dönemi boyunca sosyalleştirme sürecinde rol oynayan aile, arkadaş, medya gibi faktörlerin etkisiyle çocuklar, toplum tarafından belirlenen ve uyum göstermeleri beklenen cinsiyet rollerini öğrenmektedir. Bu doğrultuda cinsiyet farklılıklarına bakıldığında, kız çocukları daha baskıcı yaklaşımlarla karşılaşmakta ve onların, oğlan çocuklarına göre daha uysal, boyun eğen, uyumlu, duygularını gösteren, ilişkilere önem veren bir biçimde davranmaları istenmektedir. Öte yandan oğlan çocukları ise baskın, güçlü, bağımsız ve duygu kontrolüne sahip olarak yetiştirilmekte ve her koşulda bu doğrultuda davranmaları beklenmektedir. Bebeklikten ergenliğe bu öğretilerle sosyalleştirilen çocuklar, kendi ebeveynlerinin sergilediği cinsiyet rollerinden de güçlü bir şekilde etkilenerek, toplumsal cinsiyet rollerini içselleştirmektedir. İçselleştirilmiş bu cinsiyet rollerinin etkisi yaşam boyu sürmektedir. Cinsiyet kalıpyargılarının hem kadınlar hem de erkekler üzerinde kısa ve uzun vadede baskı ve strese neden olduğu bilinmekte, toplumun cinsiyet bazlı beklentilerine uyum gösterme ihtiyacı bireylerin psikolojik sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir. Son yıllarda cinsiyet eşitliği konusunda toplumsal farkındalık artsa da halen birçok ülkede pek çok alanda cinsiyet eşitsizliğinin sürdüğü bilinmektedir. Sonuç olarak, ilgili alan yazında tutarlı bir şekilde belirtildiği gibi, toplumsal cinsiyet psikolojisi her iki cinsiyeti de yaşamlarının her döneminde etkilemekte ve bu da cinsiyet eşitliğine yönelik politikaların önemini açıkça ortaya koymaktadır.
Keywords : Cinsiyet gelişimi, Cinsiyet rolleri, Cinsiyet kalıpyargıları, Cinsiyet eşitliği, Yaşam boyu gelişim