Obsesif Kompulsif Bozukluk Tedavisinde Kullanılan Davranışçı Müdahale Teknikleri: Sistematik Derleme

Authors : Ali Yasin KAFES

Pages : 726-738

Doi:10.18863/pgy.875418

View : 11 | Download : 8

Publication Date : 2021-12-25

Article Type : Review Paper

Abstract :Obsesyonlar engellenemeyen, rahatsız edici düşünceler olarak tanımlanırken, kompulsiyonlar, obsesyonların ortaya çıkardığı rahatsızlık hissini giderebilmek için ritüeller şeklinde gerçekleştirilen davranışlardır. Davranışçı terapinin ise temelinde, bireyin çevresel uyaranlara verdiği tepkilere bakarak ilişkiyi belirlemek ve davranışa müdahalede bulunmak vardır. Bu çalışmada, obsesif kompulsif bozukluğa insert ignore into journalissuearticles values(OKB); sahip bireylerin tedavisinde kullanılan davranışçı terapi tekniklerini betimlemek ve etkililiğini araştırmak amaçlanmıştır. Çalışma “Preferred Reporting Items For Systematic Review and Meta-Analysis Protocols insert ignore into journalissuearticles values(PRISMA);” yönergesine uygun şekilde gerçekleştirilmiştir. 2000 ve 2020 yılları arasında OKB tedavisinde davranışçı teknikleri kullanan çalışmaları belirlemek amacı ile Web of Science, Pubmed, Science Direct, YÖK Ulusal Tez Merkezi ve TR Dizin veri tabanları taranmıştır. Tarama sonucunda, 632 çalışmaya ulaşılmış, 11 sonuç değerlendirmeye alınmıştır. İncelenen çalışmaların hepsi yayımlanmış araştırma makalesidir. Ulaşılan makalelerin beşi sanal gerçeklik uygulaması, üçü psikoeğitim ve alıştırma, ikisi alıştırma ve tepki önleme ve biri de psikoeğitim, alıştırma ve tepki önleme tekniklerini kullanmıştır. Çalışmaya dahil edilen araştırmaların katılımcı sayıları toplamı 438’dir. Araştırmaların sonuçlarına bakıldığında OKB’nin tedavisinde, sanal gerçeklik uygulamaları, alıştırma, tepki önleme, psikoeğitim gibi teknikler yalnız kullanıldığında da, beraber kullanıldığında da etkili görünmektedir.
Keywords : OKB, obsesif kompulsif bozukluk, davranış terapisi, maruz bırakma, sistemetik duyarsızlaştırma, sanal gerçeklik