Bilişsel Esneklik ve Psikolojik Esneklik Kavramlarının Karşılaştırılması

Authors : Şebnem ASLAN, Fulya TURK

Pages : 119-130

Doi:10.18863/pgy.917360

View : 12 | Download : 9

Publication Date : 2022-03-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Bireyin yaşadığı zorlu olaylarla baş edebilmesi için birtakım becerilere sahip olması gerekmektedir. Bilişsel esneklik ve psikolojik esneklik de bu beceriler arasında yer almaktadır. Bilişsel esneklik kişinin hayatında karşılaştığı durumlar karşısında farklı seçeneklerinin de olduğunu fark edebilmesi, bu seçenekleri de göz önünde bulundurarak gerekirse başlangıçtaki düşüncesini değiştirebilmesi ve karar verdiği seçenek doğrultusunda davranışlarda bulunabilmesidir. Bilişsel esneklik, bilişsel davranışçı terapilerle sıklıkla ilişkilendirilen bir kavramdır. Psikolojik esneklik ise altı temel öge insert ignore into journalissuearticles values(kabul, anda olma, bilişsel ayrışma, bağlamsal benlik, değerler ve değerler doğrultusunda yaşam); içeren ve bireyin duygularını, düşüncelerini ve geçmişte yaşadığı olayları değiştirmeye çalışmadan kabul etmesi, anda olması, düşüncelerinden ayrışabilmesi, değerlerini belirleyip onlar doğrultusunda bir yaşam oluşturabilmesini ifade eden bir kavramdır. Psikolojik esnekliğin artırılması kabul ve kararlılık terapisindeki insert ignore into journalissuearticles values(ACT); temel amaçtır. Bu çalışmada öncelikle bilişsel davranışçı terapiler çerçevesinden bilişsel esneklik açıklanmakta ve alan yazındaki ilgili çalışmalar aktarılmakta; sonrasında ise benzer şekilde psikolojik esneklik ACT çerçevesinden açıklanarak bu kavrama ilişkin alan yazında yapılan çalışmalara yer verilmektedir. Son olarak bilişsel esneklik ve psikolojik esneklik benzer ve farklı yönleri açısından incelenmiş, araştırmacılara ve ruh sağlığı çalışanlarına konuya ilişkin öneriler sunulmaktadır.
Keywords : Bilişsel esneklik, bilişsel davranışçı terapi, psikolojik esneklik, kabul ve adanmışlık terapisi