Güncel Gelişmeler Işığında Yatırım Yoluyla Türk Vatandaşlığının Kazanılması: Problemler ve Çözüm Önerileri

Authors : İlyas GÖLCÜKLÜ

Pages : 125-141

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2020-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Günümüzde birçok ülke, belirli esaslar çerçevesinde yatırım yapan yabancılara vatandaşlık vermektedir. Karadağ Yatırımcı Vizesi, Portekiz Altın Vize programı ilk başta akla gelen uygulamalardır. Son zamanlarda Türkiye de yatırımın kapsam ve şartlarını daraltmak suretiyle tartışmalı da olsa yatırım yoluyla vatandaşlığı kolaylaştırmıştır. Ancak bu kolaylaştırma, beraberinde birtakım tartışmaları da getirmiştir. Çalışmada öncelikle vatandaşlık kavramı ile Türk vatandaşlığının kazanılması yolları incelenmiş, özellikle de istisnai yolla Türk vatandaşlığının kazanılması imkanı ele alınmıştır. Bir istisnai kazanım yolu olan yatırım yoluyla vatandaşlık süreci ve imkanı ayrıca ele alınmıştır. Bu kapsamda Cumhurbaşkanı kararlarıyla değişikliğe uğramış Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’teki yatırım kalemleri incelenmiştir. Hukuki inceleme yapılırken, yatırım yoluyla vatandaşlık kazanmanın sosyal ve ekonomik etkileri de ayrıca incelenmiştir. Piyasaların dayatması sonucu geliştirilen yumuşak kıstaslarla vatandaşlığın tanınması, vatandaşlığın tanımı ile örtüşmeyen bazı sonuçlar doğurmaktadır. Yatırım yoluyla vatandaşlık imkanına, karşılaştırmalı hukukta getirilen “vatandaşlığın metalaştırılması” gibi eleştirilerin haklılığı ile gerekçeleri tartışılmıştır. Karşılaştırmalı hukukta yabancı yatırımcıların istisnai yolla vatandaşlık kazanmasına izin veren ülkelerde, asgari yatırım eşiklerini yükseltme ve usulü daha da zorlaştırmaya dönük bir eğilim olduğu bu çalışmada ortaya konmaktadır. Bu eğilimin temel gerekçelerinden biri de başta cazip bir yatırım olarak öngörülen bu imkânın zaman içerisinde çeşitli hukuki, sosyal, kültürel ve politik problemlere sebebiyet verdiğinin tespit edilmesi sonucu devletlerin harekete geçmeleridir. Bu çalışmada, dünyadaki uygulamalar da dikkate alınarak Türk hukukundaki düzenlemeler ele alınmış ve düzenlemeye yönelik eleştiriler ile bu uygulamadan beklenen yararlar detaylıca ele alınmıştır. Sonuç itibariyle Türk vatandaşlığının da özünden uzaklaşmadan hak ettiği değere kavuşması için atılması gereken adımlar da öneriler olarak belirtilmiştir.
Keywords : Vatandaşlık, Yabancı, Yatırım, Vatandaşlığın Kazanılması, Altın vize