Yabancı Mahkemeler Lehine Yapılan Yetki Anlaşmasında Seçilen Mahkemenin Belirli Olmamasından Kaynaklanan Meseleler

Authors : İlyas ARSLAN

Pages : 299-352

View : 15 | Download : 13

Publication Date : 2020-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk hukukunda 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun insert ignore into journalissuearticles values(MÖHUK); m.47 hükmüyle yabancılık unsuru içeren borç ilişkilerinden doğan uyuşmazlıkların yabancı devlet mahkemelerinde çözümlenmesi konusunda yetki anlaşmaları akdetme yetkisi tanınmıştır. Yargıtay, MÖHUK m.47’de yer almamasına rağmen, yabancı mahkemeleri yetkilendiren anlaşmaların geçerliliği için seçilen yabancı mahkemenin/mahkemelerin belirli olması şartını aramaktadır. Ancak, Yargıtay’ın yabancı mahkemenin belirli olması şartına ilişkin içtihatlarında, söz konusu şartın aranmasına haklı kılan gerekçeler ortaya konmadığı gibi, yakın tarihli çoğu kararında gerekçe olarak yalnızca yetki anlaşmasıyla Türk mahkemelerinin yetkili kılınmasının hukuki rejimini belirleyen Hukuk Muhakemeleri Kanunu m.17-18’e dayandığı görülmektedir. Daha da önemlisi, Yargıtay’ın yakın tarihli içtihatları dahi birbiriyle çelişki arz etmektedir. Bu durum, MÖHUK m.47’ye güvenerek Türk mahkemelerinin yetkisinin bertaraf edildiği ve olası uyuşmazlığın yabancı mahkeme önünde görüleceği düşüncesiyle hareket eden tarafları belirsizliğe itmektedir. Kaldı ki söz konusu şartın aranmasının, milletlerarası yetki anlaşmalarının amacı ve işlevi karşısında ne derece yerinde olduğu da tartışmaya açıktır. Ayrıca MÖHUK m.47 bakımından söz konusu şartın aranması, kimi hallerde yabancı devlet mahkemelerini yetkilendiren kimi anlaşmaların geçerliliğine ilişkin problemleri de ortaya çıkarabilecektir.
Keywords : Yetki Anlaşmaları, Yabancı Mahkemeleri Yetkilendiren Anlaşmalar, MÖHUK m 47, Yabancı Mahkemenin Belirli Olması, Yetki Anlaşmasının Geçerliliği