ROADEO Programı ile Karayolu İnşaatı Karbon Ayak İzinin Tahmini: Karaman – Mersin Yol Yapım Örneği

Authors : Gizem Aytaç, Zeynep Eren

Pages : 151-160

Doi:10.32569/resilience.1537682

View : 44 | Download : 78

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu tez çalışmasında yol yapım, onarım ve iyileştirme işlerinden kaynaklanan emisyonları en aza indirecek çözümler belirlemek için özellikle gelişmekte olan ülkeler için yol inşaatlarının karbon ayakizi tahminini sağlayan ROADEO Programı kullanılarak Karaman-Mersin arasında 3.3 km’si Sertavul Tünel inşaatı olmak üzere toplam 10 km’lik karayolu inşaatının sera gazı emisyonları (Greenhouse Gas, GHG) hesaplanmıştır. ROADEO, yol inşaatı sera gazı emisyonlarının değerlendirilmesi ve azaltılmasına yönelik olarak “Yol Emisyonları Optimizasyonu: Yol İnşaatı ve Rehabilitasyonunda Sera Gazı Emisyonlarının Azaltılmasına Yönelik Bir Araç Seti” ismi ile hazırlanmış ampirik bir sera gazı hesaplama rehber aracıdır. Asya Sürdürülebilir ve Alternatif Enerji Programı (ASTAE) tarafından finanse edilmiş ve Dünya Bankası (WB) Doğu Asya Sürdürülebilir Kalkınma Altyapı Birimi yönlendirmesiyle gelişmekte olan ülkeler için hazırlanmıştır. ROADEO Programı kullanılarak Karaman-Mersin yol yapım inşasından elde edilen GHG emisyonları 1 km’lik yol inşasından sırasıyla; yol yapısı için 1,810 tCO2eq, hafriyat işlemlerinden 973 tCO2eq, yol aksesuarlarından 148 tCO2eq, arazi kullanım değişikliğinden 150 tCO2eq, drenajdan 38 tCO2eq ve yol üstyapı işlerinden 2 tCO2eq olarak tahmin edilmiştir. Ulaşımdan kaynaklı GHG emisyonları hesabı genellikle yük ve yolcu taşımacılığı esnasında kullanılan fosil yakıt tüketimi üzerinden yapılmaktadır. Karayolu inşaatı esnasındaki çoğu faaliyetlerin GHG emisyonları üzerindeki etkisi konusunda henüz yeterince farkındalık gelişmemiştir. Bu nedenle yol yapım işlerindeki karbon ayakizi hesaplamaları karar vericiler için süreçlerin doğru yönetilmesine, emisyon azaltım eylemlerinin uygulanmasına, yol yapısında seçilen beton, asfalt gibi malzemeler yerine düşük karbonlu teknolojilerin kullanılması, hafriyat işlerinde geri dönüşüm süreçlerinin takip edilmesi gibi azaltım önlemlerinin uygulanmasına yardımcı olabilecektir.
Keywords : İklim değişikliği, karbon ayakizi, karayolu inşaatı, sera gazı.