Foldere Yağış Havzasında Rusle Yöntemine Göre Toprak Erozyonunun Belirlenmesi

Authors : Ömer KARA, Kamil ÇAKIROĞLU, Necla KORALAY

Pages : 638-652

View : 19 | Download : 12

Publication Date : 2018-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Gerçekte doğal bir süreç olan toprak erozyonu doğal kaynaklar üzerindeki artan insan etkisi ve yanlış arazi kullanımı sonucunda ülkemizde tehlikeli boyutlara ulaşmıştır. Meydana gelen bu etkiyi azaltmaya yönelik kararlar alınabilmesi için EUROSEM, LISEM, SWAT, WEPP gibi bazı eşitlikler geliştirilerek yıllık ortalama toprak kayıpları ortaya konulmaya çalışılmaktadır. Çalışma alanı, Türkiye’nin Doğu Karadeniz Bölgesinde bulunan Trabzon ili Vakfıkebir ve Tonya İlçelerini kapsayan Fol Deresi Mikro Havzasıdır. Çalışmada toprak erozyonu miktarının hesaplanmasında dünyada yaygın olarak kullanılan Evrensel Toprak Kaybı Denklemi (RUSLE) ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve jeo-istatistiksel yöntemler kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, sırasıyla ortalama R, K, LS ve C değişken değerleri 422.0 MJ ha-1 mm saat-1 yıl-1, 0.0182 tha saat ha-1 MJ-1 mm-1, 10.7 ve 0.026 olarak belirlenmiştir. Bu verilere göre; Fol Deresi Havzasında yıllık ortalama toprak kaybı 3,76 ton/ha hesaplanmıştır. Türkiye’de ortalama yıllık toprak kaybı 6,5 ton/ha olarak alındığında, havzadaki toprak kaybının Türkiye ortalamasının altında olduğu anlaşılmaktadır. Çalışma sonucunda elde edilen veriler erozyon kontrol stratejilerinin uygulanması ve havza planlanması çalışmalarında yol gösterici niteliktedir.
Keywords : Havza amenajmanı, RUSLE, toprak erozyonu