Radyofrekans/Mikrodalga Elektromanyetik Radyasyonun Anksiyete ve Depresyon Üzerine Etkileri: Deneysel Hayvan Modellerine Dayalı Çalışmalara Ait Literatür Taraması

Authors : Anzel BAHADIR

Pages : 382-403

Doi:10.33631/duzcesbed.716526

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2020-09-21

Article Type : Review Paper

Abstract :Günümüzde anksiyete ve/veya depresyon dünyada en yaygın gözlenen duygusal insert ignore into journalissuearticles values(emosyonel); davranış bozukluklarıdır. Bu derlemede, radyofrekans/mikrodalga-elektromanyetik radyasyonun insert ignore into journalissuearticles values(RF/MW-EMR); deneysel hayvan modellerinde anksiyete ve depresyon bozuklukları üzerindeki etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Derlemede, 2005-2019 yılları arasında yayınlanmış toplam 31 çalışma incelenmiş olup, bu çalışmalara ait uygulanan frekans aralığı, spesifik absorbsiyon oranı, güç yoğunluğu veya elektrik alan, radyasyon maruziyet kurulumu, maruziyet süresi ve bölgesi, hayvan modeli ve yaşı, ölçülen deneysel parametreler ile çalışmaların sonuçları değerlendirilmiştir. Değerlendirilen literatür verilerindeki anksiyete ve/veya depresyon üzerine RF/MW-EMR maruziyetinin etkileri incelendiğinde, EMR’nun 19 anksiyete çalışması ile bir depresyon çalışmasında pozitif etkileri, beş anksiyete çalışması ile bir depresyon çalışmasında negatif etkileri belirlenirken, dokuz anksiyete çalışması ile üç depresyon çalışmasında EMR maruziyetinin anlamlı derecede bir etkisi gözlenmemiştir. Ayrıca değerlendirilen bu çalışmaların sekizinde, deneysel hayvan modeli özellikleri, radyasyon maruziyet koşulları, davranış testleri ve nörogelişimsel süreçlere bağlı olarak değişken sonuçlar saptanmıştır. Sonuç olarak derlemede, RF/MW-EMR maruziyetinin anksiyete ve/veya depresyon bozukluklarının oluşumunu etkileyebileceği gözlenmiş olup, literatürdeki mevcut veriler ışığında, nöral ve moleküler mekanizmalara dayalı ileri araştırmaların yararlı olabileceği düşünülmektedir.
Keywords : Radyofrekans mikrodalga elektromanyetik radyasyon, anksiyete, depresyon, deneysel hayvan modelleri