Analjezik Sistemi Etkileyen Potansiyel Yollar

Authors : Dursun Alper Yılmaz, Mehmet Emin Atay

Pages : 157-183

Doi:10.25279/sak.981456

View : 44 | Download : 83

Publication Date : 2024-03-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Ağrının birincil önemi vücudu yaralanmalardan korumaktır. Ancak, hayatta kalmak için acıyı algılamamanın daha önemli olduğu bazı durumlar da söz konusudur. Ağrının kendiliğinden bastırılması veya nosisepsiyonun zayıflamasına, endojen antinosiseptif (analjezik) sistem aracılık eder. Anatomik oluşumu, orta beyindeki periakueduktal gri maddeden, beyin sapının noradrenerjik ve serotonerjik çekirdeklerinden, nosiseptörlerden \"ağrı\" bilgisi alan spinal nöronlara kadar uzanır. Bu sistemin faaliyeti, duygusal ve bilişsel devrelerin kontrolü altındadır. Ağrı, olumlu duyguların uyarılmasıyla hafifletilebilirken, olumsuz duygular hissedilen acıyı artırmaktadır. İlginç şekilde, bir ağrı başka bir acıyı bastırabilme özelliğine de sahiptir. Analjezi; stres, fiziksel egzersiz, orosensöryel uyarılma (tatlı gıda tüketimi), müzik dinleme ve plasebo sonrası, yani ağrıdan kurtulma beklendiğinde duyusal uyarımla indüklenebilir. Ağrının; duyusal, duyuşsal ve bilişsel bileşenleri olduğundan, bu tüm sistemlerin aktivasyonunun belirli şekillerde ağrının bastırılmasına katkıda bulunabileceği ortaya konmuştur.
Keywords : Ağrı yönetimi, Analjezi, Stres