Sigara Bırakma Sürecindeki Bireylerin Yaşam Kalitesi ve Sigara Bırakma Durumlarını Etkileyen Faktörler

Authors : Nuriye Efe Ertürk, Sultan Çeçen

Pages : 66-82

Doi:10.25279/sak.1296168

View : 33 | Download : 39

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Giriş: Tütün kullanımı, başta solunum sistemi hastalıkları olmak üzere kardiyovasküler sistem hastalıkları, kanserler ve kalp-damar hastalıkları gibi önlenebilir birçok kronik hastalığa neden olmaktadır. Amaç: Bu araştırma, sigara bırakma polikliniklerine ilk kez başvuran bireylerin yaşam kalitelerini, sigara bırakma sürecinde etkili olan faktörleri ve sigara bırakma durumlarını belirlemek amacıyla yapıldı. Gereç ve Yöntem: Kesitsel ve tanımlayıcı tipte yapılan çalışma Eylül 2019-Aralık 2020 tarihleri arasında bir kamu hastanesinin sigara bırakma polikliniğinde yürütüldü. Çalışmanın örneklemi 126 kişiden oluşmaktadır. Bu araştırmada veriler; Bilgilendirilmiş Gönüllü Olur Formu, Katılımcı Bilgi Formu, Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi ve WHOQOL-BREF(TR) Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanılarak toplandı. Bulgular: Çalışmaya katılan bireylerin %80.2’si erkek ve %41.3’ünün sigaraya başlama yaşı 10-14 yaş aralığındadır. Katılımcıların yaşam kalitesi ölçeği alt boyut toplam puan ortalamaları; bedensel alan 14.10±2.07, ruhsal alan 13.22±2.26, sosyal alan 13.39±3.11 ve çevresel alan 13.03±1.90 olarak bulundu. Yirmi yaş ve üstü sigaraya içmeye başlayanların %58.8’inin ve günde ortalama yarım paket sigara kullananların %75.0’ının sigara içmeyi bıraktığı; sigaraya başlama yaşı, günde ortalama sigara kullanımı, sigarayı bırakma nedenleri ve tedavi sonrası sigarayı bırakma durumu arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark olduğu saptandı (p<0.05). Sonuç: Bu çalışmada, ileri yaşta sigara içmeye başlayanların, günde ortalama yarım paket sigara içenlerin, sigaranın sağlığına zarar verdiğine inananların sigara içmeyi bırakma oranlarının daha yüksek olduğu, merak ve arkadaş ortamının sigaraya başlama nedenleri arasında ilk sıralarda yer aldığı, bireylerin bağımlılık durumu arttıkça sigarayı bırakma oranının düştüğü bulundu. Sigarayı bırakan bireylerin yaşam kalitesinde iyileşme belirlendi.
Keywords : Sigara bırakma, Yaşam kalitesi, Sigara bırakmayı etkileyen faktörler