İSTANBUL KENT GRAVÜRLERİNE FARKLI BAKIŞLAR VE KENTSEL GÖSTERGELERİN YORUMU

Authors : Lütfü KAPLANOĞLU, Özlem VARGÜN

Pages : 47-76

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2016-05-02

Article Type : Research Paper

Abstract :ÖZET Bu çalışmada, 17. ve 18. yüzyıllarda yapılmış İstanbul kent gravürlerinden örnekler ele alınarak kentin günlük yaşamı, fiziki, sembolik ve imgesel yapısı hakkında anlam haritaları çıkartılmıştır. Gravür sanatçıları, Osmanlı İmparatorluğu döneminde kentin kültürel kodlarını sembollerle ifade etmişlerdir. Ancak her sanatçı kendi ilgi duyduğu konu ve kendi birikimi ile gravürlerini oluşturmuştur. Bu durum gerçeğe yakın belge niteliği taşıyan gravürlerde sadece üslup olarak değil, kenti anlamlandırmada da öznel yorum farklılıklarına neden olmuştur. İstanbul kent gravürleri yapıldığı dönemin tarihini belgeler. Bu gravürler kendinden önceki geçmişten izler taşırken; günümüze de bir takım kültürel kodların ip uçlarını bırakır. Bu günden baktığımızda bu tarihi belgeler bize sadece kentin simgelerini, anıtsal yapı veya doğal çevreyi değil, toplumsal yaşam, gelenek ve kültür hakkında da ipuçları vermektedir. Gravürlerin yoğun olarak kullanıldığı Oryantalist dönemde Batı gözü ile yorumlanan İstanbul gravürleri, kentin ruhunu yansıtmada, ortak belleği sergilemede ve bilinmeyeni ortaya çıkarmada etkili bir yöntem olmuştur. Bu çalışmadaki yorumlar ve çıkarılan anlam haritaları daha çok İstanbul Boğazı’nın en fazla ele alındığı örnekleri üzerinden, bugünün bakış açısıyla yapılmıştır. Anahtar kelimeler: İstanbul, kent gravürleri, gösterge, sembol, kültürel kod ABSTRACT In this work, Istanbul`s daily life, physical, symbolical and metaphorical structures mental map has been brought into light with examples from gravures from the 17th and 18th century. İn the period of the Ottoman Empire, the artists have depicted the cultural codes with symbols. However, each artist has developed his own style of gravures with his own cultural background and knowledge collateral with their interests. This situation causes differences not only as manner also in urban definition at the engravings which are carrying facts of reality documentations. İstanbul Urban engravings documents the history in which it is made. This engravings show traces of previous history ,and also leave today clues of a number of cultural codes. İf we look today, this historical documents not only give us information about urban symbolics, monuments or natural environment. also gives us clues about social life, traditions and culture. At the Orientalist period in which Engraving are used extensively, Istanbul engravings reviewed by Western vision, has been an effective method to reflect the city’s soul, to display collective memory and to reveal the unknown. Comments on this study and issued mental maps are made with today`s perspective on samples in which mostly Bosphorus is approached. Keywords: Istanbul, the city engravings, sign, symbol, cultural code
Keywords :