Sinestezi Işığında Duyular Arası Etkileşim ve Çağdaş Sanat Paradigmaları

Authors : Müzeyyen Yeşim Yorulmaz

Pages : 72-81

Doi:10.47571/sanatyorum.1483242

View : 66 | Download : 71

Publication Date : 2025-03-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Bir duyunun uyarılması durumunda diğer duyuların da etkilenmesi olarak tanımlanan sinestezi, sanat dünyasında, özellikle çağdaş sanat uygulamalarında, sanat izleyicilerinin eseri incelerken algılarını zenginleştiren bir olgudur. Çağdaş sanatçılar sinestezinin duyular arası etkileşim özelliğini kullanarak, yapıtlarının izleyiciler üzerindeki etkilerini güçlendirmek adına faydalanmaktadırlar. Böylece izleyicilerin algı sınırlarını zorlayarak, yapıtlarını farklı duyusal deneyimlerle algılamalarını sağlayarak, yapıtlarının izleyiciye yaşattıkları deneyimi faydalanmaktadır. Sinestezi ile zenginleştirilmiş bir sanat eseri, algılama deneyimini genişleterek, izleyicisini eserin içine çekmektedir. Bu çalışmada sinestezi kavramı ışığında duyular arası etkileşim ile sanat paradigmasının nasıl birbirini şekillendirdiği ve çağdaş sanatın bu etkileşimdeki rolü incelenmektedir. Yapıtlarında duyular arası etkileşimi sağlayacak uyaranları kullanan sanatçıların, uygulama örnekleri üzerinden izleyicilerle kurdukları etkileşim incelenerek, sinestezinin sanatçıya ve sanatseverlere sunduğu katkılar üzerinde durulmaktadır. Bu makalede ilgili literatürü ele alarak, sanat eserlerinin izleyiciyle etkileşimindeki sinestezik unsurlar analiz edilmektedir. Ayrıca, çağdaş sanatın duyusal deneyimleri nasıl genişlettiğini ve izleyici ile sanat eseri arasındaki etkileşimin nasıl şekillendiğinin üzerinde durulmaktadır. Sinestezi kavramının çağdaş sanat bağlamında olmaktan çıkarıp aktif bir katılımcı haline getirerek, duyular arası etkileşimi ve sinestetik deneyimleri merkezine alarak sanatın nasıl işlevselleştirildiği ve izleyiciye sağladığı çoklu duyusal deneyimlerin sanat eserlerinin algılanması ve yorumlanması üzerindeki etkileri irdelenmektedir. Özellikle, eserlerinde bilinçli olarak sinesteziyi kullanan sanatçılar ve bu sanatçıların yapıtları üzerinden, çoklu duyusal etkileşimlerin sanatsal anlamı ve üzerindeki etkisi tartışılmaktadır. Bu bağlamda, sinestezik deneyimlerin sanat pratiği içerisindeki yeri ve önemi incelenmektedir.
Keywords : Sinestezi, Çoklu Duyu Uyaranları, Çağdaş Sanat