İnsan Sonrası Perspektiften Güncel Sanata Bakmak

Authors : Seniha Ünay Selçuk

Pages : 90-96

Doi:10.47571/sanatyorum.1487589

View : 97 | Download : 109

Publication Date : 2025-03-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makale, son yıllarda beşeri bilimler ve sanat alanında tartışılan konulardan biri olan “insan sonrası” düşünce üzerinedir. Çalışmanın amacı, feminist kuramcı Rosi Braidotti’nin hümanizme mesafeyle yaklaşan düşüncesini, güncel sanat örnekleri ile somutlaştırmak ve sanat alanında bu düşüncenin nasıl karşılık bulduğunu anlamaktır. Konu Braidotti’nin hümanizm karşıtı bir noktadan inşaa ettiği düşüncelerinde kadın ve insan olmayanların öncü olduğu, insan merkezci yapıyı alaşağı ettiği, insan olmanın hakkını verirken insan ve diğer türleri ortak bir zeminde düşünmeyi önerdiği eleştirel insan sonrası düşünceleri ile sınırlandırılmıştır. Bu kapsamda araştırmada hümanizmin ne olduğu, hangi temeller üzerinde yükseldiği ve Braidotti özelinde hümanist düşüncenin ne olmaması gerektiğine dair görüş ve düşüncelere yer verilmiştir. Güncel sanat alanından Necla Rüzgar’ın “Survivor Skill II” ve “İçfauna I” adlı çalışmaları hayvanları ve kadınları ortak bir zeminde, ortak bir mücadelenin özneleri olarak konumlandırması dolayısıyla seçilmiştir. Esra Oskay’ın “Yetkili Merci” ve “Gereğini Arz Ederim” çalışmaları, bürokrasinin aklına bitkilerin yaşam döngüsünün akışıyla eleştirel yaklaştığı için ele alınmıştır. Aslıhan Mumcu & Beyza Durhan’ın Tekirdağ ve Şırnak merkezli bir proje olan “Kovan Project” ‘çalışmaları insanlar ve hayvanlarla kolektif bir üretim olması ve hiyerarşileri yıkan bir anlayışla gerçekleşmeleri nedeniyle incelenmiştir. Örnek olarak ele alınan güncel sanat çalışmalarının Rosi Braidotti’nin “beraber-dünya-olan çoğul bir biz” düşüncesini somutlaştırdığı görülmüştür. Teknoloji, ekoloji, bilim, ahlak felsefesi, beden, yapay zeka, siborg gibi çok farklı noktalardan insanın ne olacağını sorunsallaştıran insan sonrasını, hümanizm eleştirisi üzerinden ele almanın konuya bir giriş niteliğinde olduğu sonucuna varılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış; literatür taraması yapılmıştır. Örnekler bugünü anlamak için güncel sanat alanından seçilerek görsel ve içerik analizine tabi tutulmuştur.
Keywords : İnsan sonrası, Rosi Braidotti, sanat, sanatçı, hümanizm