KİNDÎ’NİN İSBÂT-I VÂCİB İÇİN KULLANDIĞI AKLÎ DELİLLERİN MANTIK İLMİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Authors : Halil İmamoğlugil

Pages : 197-229

Doi:10.26791/sarkiat.370393

View : 14 | Download : 5

Publication Date : 2018-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Tanrı’nın varlığının ispatı konusu düşünce tarihinde hem teoloji hem de felsefenin en temel konularından biri olmuştur. İslam düşünürleri bu konuyu “isbât-ı vâcib” başlığı altında incelemişlerdir. İslam filozofları ve kelamcıları da Tanrı inancını dogmatik bir çizgiden uzak tutmak için Allah`ın varlığını akli delillerle ispatlama çabası içinde olmuş ve aklı merkeze koyarak çeşitli deliller sunmuşlardır. Ancak bu konuda temel referansları Kur’an’ın konuyla ilgili delilleri olmuştur. Bu çalışmamızda ilk Arap filozof olarak nitelendirilen Kindî insert ignore into journalissuearticles values(ö. 252/866);’nin Allah’ın varlığını ispat etme sadedinde kullandığı delilleri mantık ilmi açısından değerlendireceğiz. Bu delilleri şöylece sıralayabiliriz: hudus delili, illet-ma’lul delili, birlik-çokluk veya ilk illet delili, gaye ve nizam delili. Çalışmamızda Kindî’nin eserlerinde kullandığı örnekler özerinden akıl yürütme ilkelerine ulaşmaya çalışacağız. 
Keywords : İspat, isbat ı vâcib, delil, istidlâl, akıl yürütme, kıyas