BİR NAZIM TÜRÜ OLARAK RECMİYYE/LA’NETNAME VE ŞEYH ABDURRAHMAN-I AKTEPÎ’NİN LA’NETNAMESİ (Araştırma-Sözlük)

Authors : M Zahir ERTEKİN

Pages : 36-51

Doi:10.26791/sarkiat.482753

View : 20 | Download : 4

Publication Date : 2019-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Şeyh Abdurrahman-ı Aktepî klasik Kürt edebiyatında ilk defa la’netname yazan şairdir. Bu şiir şekil ve içerik bakımından biraz mersiyeye benzese de, şairin kendisi onu recmiyye olarak isimlendirmiştir. Bu durum şiirin la’netnameyle benzerliğini ön plana çıkarmıştır. Biz de şiiri la’netname olarak isimlendirdik. Aktepî den önce Kürt edebiyatında Kerbela Olayı’na dair herhangi bir la’netname örneğine rastlamamaktayız. Şiire konu olan Kerbela Olayı’nda Hz. Peygamber’in insert ignore into journalissuearticles values(asm); torunları, Emevi sultanı Yezid bin Muaviye’nin kararıyla Kerbela denen yerde katledilmişlerdir. Olay, onlarca mersiye türüne de konu olmuştur. Ancak bu şiir özellikle Yezid ve arkadaşlarına şiddetle lanet okuma üzerinedir. Bu sebepledir ki la’netname, şiirin içeriğine daha uygun düşmektedir. Şairin oğlu Şeyh Muhammed Kerbelayî tarafından istinsah edilen şiir, Şeyh Abdurrahman-ı Aktepî’nin divanında da yer almaktadır. Bu makalede ilk olarak şairin kısa hayatı ve söz konusu şiirin baskıları üzerinde durduk. Daha sonra Kürt edebiyatında la’netname türünü araştırdık ve şu sorulara cevap bulmaya çalıştık: “Bu şiiri neden recmiyye olarak adlandırmadık, bu şiir neden mersiye değil.” Daha sonra araştırmanın sonucunu yazdık ve klasik Kürt edebiyatında bu türün ve bu şiirin yerini belirlemeye çalıştık. Ayrıca şiiri Şeyh Muhammed Kerbelayî’nin el yazmalarından latinize ettik ve geniş bir sözlüğü de şiirin sayfalarının sonuna ekledik. Ekler kısmına da şiirin el yazma nüshasını yerleştirdik.
Keywords : Şeyh Abdurrahman ı Aktepî, Lanetname, Recmiyye, Divan, Klasik Kürt Edebiyatı