GULZARA ŞÊX TAHIRÊ ŞOŞÎ: MESNEWÎYEKE XWESER A EDEBÎYATA KURDÎ YA KLASÎK Û TAYBETÎYÊN WÊ YÊN AVAHÎYA DEREKÎ

Authors : Abdurrahman ADAK

Pages : 1506-1534

Doi:10.26791/sarkiat.838121

View : 17 | Download : 5

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Gulzara Şêx Tahirê Şoşî ji aliyê avahiya derekî ve wek mesnewîyeke xweser a edebiyata Kurdî ya klasîk derdikeve pêş. Dema em mesnewîyên hemû diyalektên edebiyata Kurdî li ber çavan digirin, em dibînin ku vê kêliyê Gulzara Şêx Tahirê Şoşî insert ignore into journalissuearticles values(k.d.1962); bi 16.000 beytan ji aliyê qewareyê ve di pileya herî bilind de ye. Bêguman ev xweseriya herî girîng a Gulzarê ye. Gulzara Şoşî wek hemû mesnewîyan ji beşên dîbace, mijara sereke û xatîmeyê pêk tê. Ji van beşan bi taybetî dîbace gelekî xweser e. Dîbaceya Gulzarê ji alîyê dewlemendîya mijaran ve insert ignore into journalissuearticles values(tehmîd, ne’t, çar xelîfe, amanc, girîngî, sebebê te’lîfê, çavkanî, tarîx û lêborîn); gelekî xweser e. Dîbaceya Gulzarê digel Mem û Zîna Xanî û Rewdu’n-Ne’îma Rûhî yek ji sê dîbaceyên herî girîng a edebiyata Kurmancî ye. Gulzara Şoşî jî bi qalibê “mef’ûlu mefa’ilun fe’ûlun” hatiye nivîsin ku ev qalibekî standart û berbelav ên mesnewîyên edebiyata Farisî û Kurdiya Kurmancî ye. Şoşi bi vî awayî xestîye mesnewîya di nav tradîsyonê de cih bigire. Di gotarê de aliyên avahiya derekî a Gulzarê bi rêbazên zanistî û bi awayekî berfireh tên pêşkêşkirin, berawirdiya wê bi standarta mesnewîyên Farisî re tê kirin û cih û xweseriyên wê di nav mesnewîyên Kurdî de tê tesbîtkirin.
Keywords : Şêx Tahirê Şoşî, Gulzar, mesnewî, avahîya derekî