ENERJİ TÜKETİMİ, EKONOMİK BÜYÜME VE CARİ AÇIK İLİŞKİSİ; TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Authors : Merve ARSLAN, Gülşah GENÇER ÇELİK, Serdar KUZU

Pages : 26-40

Doi:10.26791/sarkiat.853066

View : 20 | Download : 5

Publication Date : 2021-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Enerji tüketim verisi, sosyo-ekonomik kalkınma göstergelerinden biridir. Enerji tüketimi ile ekonomik büyüme arasında pek çok ekonometrik analiz gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada; büyümenin neticesi olarak cari açık, üçüncül bir değişken olarak ekonometrik analize dâhil edilmiştir. Türkiye’de oluşturulması gereken enerji politikaları üzerinde bu üç değişkenin önemi oldukça güçlüdür. Çalışmamızda cari açığın büyümenin bir neticesi olup olmadığı ve aynı zamanda büyümenin enerji tüketimi verilerinde artışa neden olup olmayacağı nedensellik yönünün analiz edilecektir. 1980-2015 yılları arasında Türkiye’de enerji tüketimi, ekonomik büyüme ve cari açık ilişkisi VAR testi ile araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda, 1980-2015 döneminde Türkiye’de gerçekleşen enerji tüketimi, Türkiye’de ekonomik büyümenin nedeni olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Varyans ayrıştırması sonuçlarına göre, büyümenin yalnızca 13.86138 ‘lik kısmı enerji tüketimi ile açıklanmış olup; ekonomik büyüme ile enerji tüketimi arasında nedensel bir ilişkiye rastlanmamıştır. Ancak cari açık ile enerji ithalatının arasında çift yönlü, güçlü bir ilişkinin olduğu ortaya konmuştur. 1980-2015 yılları döneminde Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığının, ciddi bir cari açık kalemini oluşturduğunun göstergesidir. Ayrıca Etki-Tepki analizleri ile şoklara karşı her bir değişenin verdiği tepkiler de analiz edilmiştir.
Keywords : Enerji Tüketimi, Ekonomik Büyüme, Cari Açık, Var Analizi, Varyans Ayrıştırması, Granger Nedensellik Testi