MODERN DÖNEM ŞİÎ DÜŞÜNCESİNDE BİR KİMLİK İNŞASI OLARAK ERBAÎN YÜRÜYÜŞÜ

Authors : Habip DEMİR

Pages : 169-186

Doi:10.26791/sarkiat.876043

View : 15 | Download : 10

Publication Date : 2021-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Dinler ve mezhepler, aidiyet duygularının korunması ve gelecek nesillere aktarılması için geçmişin her an yeniden yaratılmasını sağlarlar. Bunun en önemli araçlarından birisi de dini ritüeller aracılığıyla yerine getirilmektedir. Şiîlik, ritüele dayalı dindarlığın en yaygın olarak görüldüğü düşünce ekollerinden birisidir. Şiîliğin siyasî bir hareketten teolojik bir evreye geçişinde ve mezhebi aidiyetlerin kazandırılmasında Kerbelâ hadisesi oldukça önemli bir rol oynamıştır. Şiî gelenekte, Hz. Hüseyin’in ölümünün kırkıncı günü olarak özel bir anlama kavuşan Erbaîn ziyareti ve yürüyüşü, Şiîliğin toplumsal alana nüfuz edip sistemleşmesinde önemli bir işlev üstlenmiştir. Başlangıçta daha çok Iraklılar tarafından yerel bir görünüm arz eden Erbaîn yürüyüşü son dönemlerde uluslararası boyuta ulaşan bir etkinliğe dönüşmüştür. Dünyanın çeşitli bölgelerinden gelen ziyaretçiler Necef ile Kerbelâ şehirleri arasındaki yaklaşık seksen kilometrelik yolu birkaç günde yürüyerek kat etmekte, bu yürüyüş sırasında gerçekleştirilen çeşitli etkinliklerle sosyal kimliğin oluşmasına katkıda bulunmaktadırlar. Bu etkinliğin sosyal ve dinî yönünün yanında İran tarafından hem diğer Şiîlere hem de bölgedeki ülkelere karşı kullanabilecek siyasî bir boyut kazanmasını da beraberinde getirmiştir. Bu etkinliğin önümüzdeki dönemlerde daha da vurgulanarak Şiî kimliğinin ikamesinde kullanılacağı görünmektedir. Çalışmamız, daha önce dile üzerinde çok fazla durulmayan bu etkinliği disiplinler arası boyutta inceleyerek alana katkı sunmayı hedeflemektedir.
Keywords : İslam Mezhepleri Tarihi, Kerbela, Ziyaret, Erbain, İran, Irak