BUHARÎ’NİN HADİS İLMİNE GETİRDİĞİ BAZI ÖZGÜN YAKLAŞIMLAR

Authors : İlyas CANİKLİ

Pages : 165-183

Doi:10.26791/sarkiat.1076999

View : 13 | Download : 8

Publication Date : 2022-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Çok güçlü bir zekâ ve hafızaya sahip olan Buharî küçük yaşlarda Kur’an’ı ezberlemiş ve Arapça öğrenmiştir. On yaşından itibaren hadis dinlemeye ve ezberlemeye başlamış, on altı yaşından itibaren birçok muhaddis ve fakihin kitaplarını ezberlemiştir. Hicri 3. asırda sahih hadisleri ilk defa bir araya getirmiş olan Buharî, hadis ilminde otorite kabul edilmiştir. Buharî’nin hadis ile ilgili en meşhur eseri el-Câmius’s-Sahih’tir. Onun hadis ilminde otorite kabul edilmesinin başlıca sebepleri; rivayetlerdeki ince kusurları insert ignore into journalissuearticles values(ilel); tespit bilgisine sahip olması, hadisi nakleden raviler arasındaki görüşme şartını insert ignore into journalissuearticles values(mülakat); dikkate alması ve elde ettiği fıkhi görüşlere bab insert ignore into journalissuearticles values(konu); başlıklarında yer vermesidir. Buharî, kitabını öncelik verdiği konulara göre oluşturmuş, daha sonra elindeki hadis malzemelerini bir plan ve disiplin çerçevesinde buralara yerleştirmiştir. Buharî, es-Sahih’e, toplamış olduğu bütün hadisleri yerleştirme gereği duymamış, koyduğu şartlara uymayan rivayetleri kitabına almamıştır. Daha hicri 3. asırda Buharî’nin hadislerdeki illetleri tespit etmedeki hassas tavrı, meşhur hadis kitabını oluştururken elindeki bütün rivayetleri eserine yerleştirmeye kalkışmayıp seçici davranması, hadis araştırmacılığı için önemli bir bakış açsısıdır. Ayrıca o, eserinde sünnet, hadis ve rivayet ayrımının önemine dikkat çekmiştir. Bu makalede Buharî’nin hadis ilmine getirdiği bakış açısı ortaya konularak değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.
Keywords : Hadis ilmi, Buhari, el Câmıus Sahîh, İlel, Mülakat, Fıkhi Görüşler