العدوية بين الثبات والتغيير

Authors : Anas Mohammad Sharif TAHİR

Pages : 1364-1388

Doi:10.26791/sarkiat.1125744

View : 14 | Download : 7

Publication Date : 2023-01-08

Article Type : Research Paper

Abstract :Araştırma, daha sonraki süreçte İslam\`dan bağımsız bir mezhep haline gelen el-Adaviyye fırkasının tarihi süreçteki değişimi merkeze almaktadır. Yine bu çalışmada el-Adeviyye kurucunun süreç içerisindeki değişimi, fırkanın inançla ilgili prensiplerinin izah edilmesi ve mezhebin birinci ve ikinci dönemlerdeki hedef ve prensiplerinin değişimi amaç edinmiştir. Araştırmada tümevarım yoluyla nesnel bir yöntem izlenmiştir. Ayrıca mezhebin bazı inanç prensiplerinin tahlil edilmesi için betimleyici ve analitik yönteme de başvurulmuştur. Araştırmada, fırkanın kuruluş döneminde İslami yaklaşım içerisinde olduğu, İslam’ın yayılması ve savunulmasında övgüye değer etkilerinin olduğu ve Haçlılara karşı cihatta birçok katkıları olduğu sonucuna varılmıştır. Bununla beraber fırka kurucusunun ölümünden sonra mezhebe mensup bazı şahıslar, fırkanın amaçlarında bir değişikliğe gitmiş ve felsefi tasavvuf yaklaşımı benimsemişlerdir. Böylece zühd ve mistik görünümlü bir yaşamı amaç edinmişlerdir. Ancak daha sonra söz konusu hedeflerini, siyaset ve yönetimi ele geçirmek için birer araç olarak kullanmışlardır. Böylece kendileri ile hasımları arasında fitne ve savaşlar meydana gelmiştir. Neticede fırka, Müslümanlardan ayrılmışlardır. Fırkadaki değişim için tasavvuf felsefesi yaklaşımının etkili olmuş olması ise dikkat çekici bir husustur. Anahtar kelimeler: Mezhep, el-Adeviyye, Advî, Tasavvuf, Değişim.
Keywords : الطريقة, العدوية, عدي, التصوف, التغيير