“İMRAETÎ LÂ TERUDDÜ YEDE LÂMİS/KARIM KENDİSİNE DOKUNAN ELİ GERİ ÇEVİRMİYOR” HADİSİNİN SENET VE METİN TAHLİLİ

Authors : İsa ONAY

Pages : 416-435

Doi:10.26791/sarkiat.1270914

View : 217 | Download : 111

Publication Date : 2023-07-03

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada “imraetî lâ terrudü yede lâmis/karım kendisine dokunan eli geri çevirmiyor” rivayeti fıkhü’l-hadîs cihetinden ele alınmıştır. Sübut açısından kabul şartlarını taşıyan bazı rivayetler, delalet açısından zaman zaman farklı yaklaşımlara konu olmuştur. Çeşitli yorumların yapıldığı rivayetin doğrudan anlaşılamamasının ya da yapılan yorumların hangisinin daha tutarlı olduğunu kestirememenin en önemli sebeplerinden biri de rivayetin olay örgüsü ve detaylarına insert ignore into journalissuearticles values(kıssatü’l-hadîs); ilişkin yeterli bilginin nakledilmemiş olmasıdır. Bu araştırmada rivayetin dilsel analizine, senet-metin incelemesine, musanniflerin ilgili rivayeti hangi bağlamda tasnif ettiklerine, şârihlerin görüşlerine ve rivayetin fıkhî bağlamına işaret edilerek bir değerlendirmeye yer verilmiştir. Yapılan senet incelemesinde hemen bütün tariklerdeki bazı ravilerin çeşitli eleştirilere maruz kaldığı görülmektedir. İbn Hacer’in rivayet hakkındaki sahih-hasen değerlendirmesi ayrıca tarikler dikkate alındığında rivayetin bir özü olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Konuyla ilgili nasslar dikkate alındığında zina ve cömertlik şeklinde yapılan yorumların ve eleştirilerin tarafları tatmin etmediği görülmektedir. Zarûrât-ı dîniyye ve neslin korunması prensibi göz önünde bulundurulduğunda kadının yabancı erkeklere karşı mesafeli davranmadığı ve cinsel ilişkiyi çağrıştıracak şüpheli davranışlar sergileyen bir tavır içinde olduğu şeklindeki yorumun makul olduğu söylenebilir.
Keywords : Hadis, Fıkhül hadîs, Zarûrât ı dîniyye, Lemese, Yorumun sınırı