Kirsu’dan Meydancıkkale/Kilikia Yüksek/Kabarık Torus’lu İki Kaide ve Anadolu Mimarlık Tarihi Açısından Değerlendirmesi

Authors : Deniz KAPLAN

Pages : 85-111

View : 10 | Download : 6

Publication Date : 2014-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışma, Dağlık Kilikia yerleşimlerinden Kiršu’dan Meydancıkkale ele geçen ve bugün Silifke Müzesi’nde sergilenen “wulstbasis-torusbase” tipi iki kaidenin henüz Anadolu mimarlık tarihi açısından incelenmeyen önemlerini açığa kavuşturmayı amaçlamaktadır. Yayınlardan takip edilebilindiği kadarıyla Anadolu’da bu kaide tipinin Akhamenid Dönem’e tarihlenen örnekleri, sadece Paphlagonia’daki kaya mezarları üzerinde bulunmaktadır. Bu kaidelerin Anadolu Akhamenid Dönem anıtsal mimarisinde kullanıldığına dair bir bilgiye sahip değiliz. Oysa yüksek/kabarık torus’lu kaidelerin Akhamenid etki alanı içerisinde bulunan coğrafyalardaki anıtsal mimaride kullanılan çok sayıda örneği mevcuttur. Anadolu’da yüksek/kabarık torus’lu kaidelerin Akhamenid Dönem boyunca Paphlagonia mezar mimarisinde kullanılmış olması, bu kaide tipinin Anadolu Akhamenid Dönem anıtsal mimarisinde bilindiğine işaret etmektedir. Dolayısıyla Anadolu’da Akhamenid Dönem’de inşa edilmiş, fakat bugün arkeolojik kanıtlarına ulaşamadığımız anıtsal yapılarda da bu kaide tipi kullanılmış olabilir. Ancak bugüne kadar bunu kanıtlayan herhangi bir arkeolojik buluntu ele geçmemiş veya yayını yapılmamıştır. Kiršu kaideleri, MÖ 5. yüzyılın sonu ile MÖ 4. yüzyılın ilk yarısına aittir. Kaidelerin bağımsız birer mimari eleman olmaları, Kiršu‘daki Akhamenid Dönem’e ait anıtsal yapılarda kullanılmış olduklarını kanıtlamaktadır. Bu sayede Kiršu kaideleri, bu kaide tipinin Anadolu’da Akhamenid Dönem içerisindeki anıtsal yapılarda kullanıldığını kanıtlayan tek arkeolojik buluntu olma özelliğine sahip olur. Bu nedenle Anadolu Akhamenid Dönem mimarlık tarihi açısından önemlidirler.
Keywords : Kiršu, Meydancıkkale, Akhamenid Dönem, yüksek kabarık toruslu kaide