Klazomenai Buluntusu Pişmiş Toprak “Oturan Kadın” Figürinlerine İlişkin Düşünceler

Authors : Aslıhan ÖZBAY

Pages : 238-260

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2016-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Klazomenai Karantina Adası Kuzey yamacında 2011 kazı sezonunda yürütülen kazı çalışmaları sırasında tiyatronun temel yapısıyla ilişkili mimari doku içerisinde toplam 707 adet pişmiş toprak figürin ele geçmiştir. Söz konusu figürinler içinde en kalabalık grubu 160 adet örnek ile tabure üzerinde oturan giyimli kadın figürinleri oluşturur. Figürinlerin tamamında kıyafet ve duruşun aynı olması, en erken örneği MÖ 4. yy’a tarihlendirilen oturan kadın figürinlerinin Hellenistik Dönem boyunca değişim göstermeksizin üretildiğini işaret etmektedir. Klazomenai buluntusu figürinlerin benzer örnekleri Güney İtalya, Atina Agorasında bulunan Menon Sarnıcı ve Anadolu’da Pergamon Mermurtkale’den ele geçmektedir. Özellikle Pergamon Mermurtkale örneğinin Kybele Kutsal Alanı’ndan bulunması, Klazomenai’da ele geçen Karantina Adası kuzey yamacı örneklerinin de kadın tanrı kültü ile ilişkili olabileceği düşündürmektedir. Klazomenai’daki ilk sistemli kazıları yapan G.P. Oikonomos, adanın kuzey batısında stylobat izleri korunan bir Athena Polias Tapınağı’ndan söz etmektedir. Ayrıca bu alanda yürüttüğü kazılar sırasında ele geçen adak figürinleri arasında Hellenistik döneme tarihlenen çok sayıda oturan tanrıça ? figürinin varlığından bahseder. C.G. Simon, Ionia kültlerini ele aldığı detaylı çalışmasında Oikonomos tarafından yapılan kazılar sırasında ele geçen Helllenistik Dönem’e tarihlendirilen oturan tanrıça figürinlerini ele almaktadır. Bu çalışmada söz konusu figürinlerin Ionia’da yer alan Athena Polias’a adanmış kutsal alanlarda görülmediğinden hareketle Kybele veya Demeter kültleri ile ilişkili olabileceklerini öne sürmektedir. Çalışmamızda Klazomenai Karantina Adası kuzey yamacından ele geçen oturan giyimli kadın figürinlerinin bilim dünyasına tanıtılarak Klazomenai’da tespit edilen oturan giyimli kadın figürinlerinin C.G. Simon’un da belirttiği gibi Kybele ve Demeter kültleri ile arasında bir bağlantı olup olmadığı sorusu tartışılmaktadır.
Keywords : Klazomenai Karantina Adası, Hellenistik Dönem, oturan giyimli kadın figürinleri, Kybele, Demeter