ETHICAL DILEMMAS EXPERIENCED BY TEACHERS IN SCHOOLS

Authors : Esin Erdoğan, Hüseyin Aslan

Pages : 146-172

Doi:10.31798/ses.1592489

View : 31 | Download : 34

Publication Date : 2024-12-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmanın amacı, imam hatip okullarında görev yapan öğretmenlerin yaşadıkları etik ikilemleri belirlemektir. Etik kavramı, insanı iyiye ve doğruya ulaştırmayı hedefleyen çabalar bütünüdür. Eğitim ve öğretim faaliyetleri yerine getirilirken bir çok etik ikilem durumları yaşanmaktadır. Bu araştırma nitel araştırma yöntemlerinden olgubilimi deseninde yapılmıştır. Araştırmada amaçlı örnekleme yoluyla belirlenen çalışma grubunu Yozgat ilinde 2023-2024 Eğitim-Öğretim yılında imam hatip liselerinde görev yapan 21 branş öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma verilerini toplamak amacıyla yarı yapılandırılmış görüşme formu ile öğretmenlerin yaşadıkları etik ikilemler ve çözümleri ile ilgili veriler toplanmıştır. Amaca uygun hazırlanmış olan üç açık uçlu sorudan oluşmaktadır. Sorulan soruların içeriğinde öğretmenlerin etik kavramı hakkındaki genel görüşleri, hangi tür etik ikilem yaşadıkları ve etik ikilemlerle karşılaştıklarında nasıl davrandıkları, en aza indirmek için neler yaptıkları sorularak etik ikilemlerin neler olduğu ve öğretmenlerin etik ikilem hakkında görüşleri değerlendirilmiştir. Toplanan veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. İçerik analizi sonucunda ikilemlere ait 5 kategori, 13 tema ve çözümlere ait ise 7 kategori ortaya çıkmıştır. Öğretmenlerin en çok yaşadıkları etik ikilemler; öğrencilerle ilgili durumlar, adil davranma, müfredat, okul yönetimi ve kurallar, meslektaş ilişkileridir. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin etik kavramına hakim oldukları ancak etik ikilem durumlarıyla karşılaştıklarında çözüm için zorlandıkları sonucuna ulaşılmıştır. Yaşanan etik ikilemleri öğretmenler daha çok faydacı davranma, eşitlik ve adalet ilkelerini dikkate alarak çözdüklerini belirtmişlerdir.
Keywords : Etik, etik ikilem, öğretmen, imam hatip lisesi