DEDE KORKUT HİKÂYELERİNDEN KANLI KOCA OĞLU KAN TURALI HİKÂYESİNİN ARKETİPSEL SEMBOLİZM AÇISINDAN ÇÖZÜMLENMESİ

Authors : Meryem ERDOĞAN

Pages : 57-74

View : 21 | Download : 11

Publication Date : 2020-06-14

Article Type : Research Paper

Abstract :Arketipsel sembolizm son dönemlerde edebi eserlerin incelenmesinde sıklıkla başvurulan yöntemlerden biri olmuştur. Geçmişin kökenine dair yapılan araştırmalar, geleceği aydınlatan milli ve kültürel birikim olup kolektif bilinçdışının ürünleridir. Bu çalışmada Türk dili ve edebiyatı bakımından oldukça önemli bir yere sahip olan Dede Korkut Hikâyelerinden Kanlı Koca Oğlu Kan Turalı anlatısı arketipsel sembolizm bakımından incelenmiştir. Bu anlatı destanımsı karakteriyle ve mitik özellik taşımasıyla ilksel imgeler yani arketiplerin bütün izlerini taşımaktadır. Anlatıda temel arketiplerin hemen hepsinin kullanıldığı görülmüştür. Anlatıda aynı kişinin birden fazla arketip içerisinde yer alması anlatıyı diğer anlatılardan farklı kılmaktadır. Çalışmada bütün temel arketipler başlıklar halinde incelenmiş ve bu arketipler arasındaki organik ilişki çözümlenmiştir. Öncelikle “ayrılma- erginlenme-dönüş” aşamalarını içerisinde barındıran kahraman arketipi üzerinde durulduktan sonra sırasıyla anne, animus, anima, persona, gölge, yaşlı bilge adam ve ben arketipleri açıklanmıştır. Eser kahramanın özünde eksik olan arzu nesnesi yani animası ile bütünleşme isteği çevresinde gelişen ve bu bütünleşme için içsel ve dışsal engelleri “gölge arketipi”ni aşan Kan Turalı’nın bireyselleşme sürecini tamamlayıp ikinci doğumunu gerçekleştirmesi açısından önemli nitelik taşımaktadır.
Keywords : Arketipsel sembolizm, Dede Korkut, Kan Turalı, imge